Sau tháng 11/2016, tân Tổng thống Mỹ (hoặc Hillary hoặc Trump) sẽ nhìn ra một sự thật: Họ không gặp một nước Mỹ như những gì được mô tả trong suốt mùa tranh cử, mà họ sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức xuất hiện ngay sau khi nhậm chức. Hàng loạt bất ngờ khác trong quá trình điều binh khiển tướng sau này sẽ dẫn đến tình trạng muôn thuở là anh hùng ít khi tạo nên thời thế, mà chính thời thế mới tạo ra anh hùng. Một thể chế chính trị khiến người ra ứng cử bị gán cho đủ mọi thứ xấu xa mà sau cùng vẫn có thể bắt tay đối thủ để hát quốc ca vào ngày nhậm chức thì không lạ lùng sao được? Cho nên, xin đừng vì vũng lầy chính trị mùa bầu cử mà vội nói lời ai điếu cho nền dân chủ Mỹ!

Tháng Mười một tới đây, dù chọn ai giữa Donald Trump hay Hillary Clinton, người dân Mỹ sẽ lại làm nên lịch sử. Bà Hillary Clinton sẽ là nữ tổng thống đầu tiên, hay Donald Trump chưa từng có kinh nghiệm chính trường sẽ là người lãnh đạo của Hoa Kỳ. Sau những ngày đinh tai nhức óc vì đại hội của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa cuối tháng 7, đầu tháng 8, dân Mỹ tới đây sẽ được quảng bá tiếp để “chọn” một trong hai món hàng cùng có chung nhãn mác, đó là “Tương lai nước Mỹ”. Một đằng là nước Mỹ đang xuống dốc, bất an và bị đe dọa từ an ninh truyền thống lẫn phi truyền thống nên phải cần tới bàn tay cứu độ của người duy nhất biết giải quyết, là tỷ phú Donald Trump. Đằng kia là nước Mỹ thái bình, hòa hợp trong giàu sang, nhờ thành tích lãnh đạo của chính quyền Dân chủ và sẽ còn huy hoàng hơn nếu bầu cho chính khách Hillary Clinton. Trên thực tế, chẳng mấy ai tin vào những điều này, vì cả hai bức tranh ấy đều không thật.