Em Diễm hẹn tôi đi chơi chợ âm phủ. Chợ âm phủ làng Diễm chỉ họp một phiên vào đêm cuối cùng tháng bẩy mỗi năm. Chợ mở trên bãi cỏ ven sông Nguồn, chỗ bến đò Đoạn Tình. Tôi đến nơi lúc trời vừa nhập nhoạng. Diễm đứng đợi tôi ở cuối đoạn đường bước lên mặt đê. Bữa nay em mặc áo thun vàng, chiếc cặp ba lá loé sáng kẹp lưng chừng mớ tóc đen mượt buông chùng xuống tấm lưng mềm mại. Y chang hình ảnh em đọng lại trong trái tim tôi từ buổi trưa gặp nhau bên bờ hồ sen Trinh Nữ hôm nào. Tôi đoán em ý tứ nhắc nhở tôi kỷ niệm ban đầu, thoáng qua mà khôn xiết bồi hồi.

Minh họa của VŨ ĐÌNH TUẤN

Em giải thích: Tháng bẩy xá tội vong nhân. Nhiều người cõi âm có cơ hội về lại dương gian gặp mặt người nhà. Cứ tưởng chúng tôi đến sớm. Chẳng ngờ phiên chợ đã lố nhố người ngồi kín bãi. Mỗi gia đình là một nhóm chừng năm bẩy thành viên, ngồi im lặng vây quanh chiếc thúng để ngửa. Nét mặt ai cũng biểu lộ vẻ căng thẳng đợi chờ. Chiếc mâm đồng đặt trên miệng thúng. Trên mâm gắn ba cây nến leo lét sáng. Khoanh cây chuối non cắm ba cây nhang cháy đỏ lừ đặt giữa. Xếp kín mặt mâm là những xấp vàng mã, giấy tiền, quần áo cô hồn xanh đỏ tím vàng và mấy thứ đồ ăn thức uống. Na ná chợ dân gian, chợ âm phủ cũng đủ các gian hàng bách hóa. Nhưng chỉ là những căn lều dựng tạm lợp lá chuối khô. Chợ trần gian bán gì, những sạp này cũng bán đủ đồ hàng như vậy. Nhiều hơn cả vẫn là thời trang người lớn, trẻ con. Sạp này bày nhà lầu mái nhọn, mái bằng, xe hơi bốn chỗ, xe máy gắn mác Honda, Cadilac, điện thoại di động, ti vi, tủ lạnh hình dáng, màu sắc giống y đồ thật. Sạp kia bất chấp pháp luật dương trần nghiêm cấm, bán cả những cô gái xinh đẹp mặc váy lĩnh đen lóng lánh, đầu đội nón thúng quai thao, đôi mắt lúng la lúng liếng. Nhưng tất cả chỉ là hàng mã, lát nữa thôi tất cả sẽ cháy đùng đùng để các vong linh mang về cõi âm.

Tôi tần ngần đứng xem. Bà chủ quán phúc hậu rưng rưng chia sẻ: Trần sao âm vậy cậu ạ. Lúc chết chẳng ai mang theo được thứ gì. Tôi nghiệp. Bây giờ gửi xuống dưới ấy, mong họ đỡ phần nào thiếu thốn.

Chính giữa chợ là một đàn cúng cô hồn rộng bằng một gian sân khấu, chung quanh cắm nhiều cọc tre chăng dây thừng treo la liệt cờ giấy bay lướn phướn. Trên lễ đài kê ba chiếc hương án bày hương hoa và quần áo giấy xếp mấy đống cao ngất. Nồi cháo hoa bốc khói để dưới sàn, cạnh một đống bù đài lá đa. Cả bãi chợ không chỗ nào mắc bóng điện, cũng không thắp đèn măng-sông tỏa ánh sáng chói lòa, chỉ hiu hắt nhiều ngọn nến nhỏ nhập nhòa và khói hương chờn vờn ngan ngát mùi trầm. Mặt tiền đàn cúng cũng chỉ thắp dăm ngọn nến hắt mấy quầng sáng yếu ớt tạo không khí âm u sáng tối hư hư thực thực.