HƯỞNG ỨNG NGÀY THẾ GIỚI KHÔNG THUỐC LÁ 31/5/2021

THÔNG ĐIỆP CHÍNH VỀ SỨC KHOẺ:  

- Những người sử dụng các sản phẩm thuốc lá (thuốc lá điếu, thuốc lào, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha,…) có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn khi nhiễm COVID-19.

- COVID-19 tấn công và làm suy yếu phổi khiến những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc COVID-19 cao hơn.

- Không có gì đáng ngạc nhiên khi các tổ chức và chuyên gia y tế công cộng hàng đầu lo ngại rằng những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn nếu mắc COVID-19.

Bà Phan Thị Hải - Phó giám đốc Quỹ PCTH thuốc lá cập nhật tình hình hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá.

Hút thuốc lá và sức khoẻ phổi

Hút thuốc lá làm hỏng và tác động tiêu cực đến khả năng hoạt động phổi. 

• Phổi của những người hút thuốc tạo ra nhiều dịch nhầy hơn phổi của những người không hút thuốc. Dịch nhầy này vừa khó loại bỏ vừa dễ bị nhiễm trùng.
• Hút thuốc cũng ức chế và cuối cùng phá hủy lông mao, các lông nhỏ như tế bào, trong khi chức năng của chúng là giúp loại bỏ bụi bẩn và các hạt không tốt để bảo vệ phổi.
• Tiếp xúc với khói thuốc lá gây viêm đường thở. Viêm đường thở và các mô sẹo làm hỏng các màng truyền oxy vào máu.

Hút thuốc gây ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen suyễn và các bệnh về đường hô hấp khác.

• Các bệnh về phổi do hút thuốc xảy ra ở chính người hút và những người hút thuốc lá thụ động.
• Các bệnh về phổi do hút thuốc là một trong những nguyên nhân khiến người hút có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn khi được chẩn đoán mắc COVID-19.

Hút thuốc và hệ miễn dịch

Hút thuốc làm suy yếu hệ thống miễn dịch và do đó, ảnh hưởng đến khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể. Sự suy yếu này xảy ra theo hai cách khác nhau:

• Các hóa chất trong khói thuốc lá ngăn chặn hoạt động của các loại tế bào miễn dịch khác nhau. Những tế bào miễn dịch này có liên quan đến phản ứng miễn dịch.
• Các thành phần trong khói thuốc lá khiến các tế bào miễn dịch bị kích hoạt quá mức. Các tế bào này phải hoạt động quá công suất để chống lại các độc tố. Theo thời gian, tác dụng kháng viêm này có thể làm hỏng các mô khác nhau trên khắp cơ thể và dẫn đến một số bệnh mãn tính bao gồm các bệnh tự miễn khác nhau, bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường và bệnh phổi tắc nghẽn mạntính (COPD).

Hút thuốc làm tăng khả năng nhiễm trùng đường hô hấp.

• Có nhiều bằng chứng cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ cao bị nhiễm trùng đường hô hấp do vi rút và vi khuẩn:
  • Những người hút thuốc có nguy cơ mắc các bệnh phế cầu khuẩn như viêm phổi và viêm màng não cao gấp 2 đến 4 lần.
  • Nguy cơ mắc cúm cao gấp đôi so với người không hút thuốc.
  • Những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh lao cao gấp đôi.

Bởi ảnh hưởng tiêu cực tới hệ thống miễn dịch và tăng tính nhạy cảm với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác, việc hút thuốc có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ nhiễm trùng vi rút corona mới.

Tổ chức Y tế Thế giới đã nhấn mạnh rằng hành vi hút thuốc đòi hỏi việc chuyển động liên tục từ tay đến miệng, tạo ra một đường lây truyền virus tiềm ẩn qua miệng và mũi. Đồng thời, việc sử dụng sử dụng các ống ngậm dùng chung như thuốc lào, shisha trong các môi trường xã hội có thể góp phần vào sự lây lan của vi rút corona mới.

Hút thuốc và các bệnh không lây nhiễm (NCD)

Hút thuốc lá điếu, thuốc lào, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha,…là một yếu tố hàng đầu gây ra các bệnh không lây nhiễm.

• Hút thuốc gây ung thư, bênh phổi tắc nghẽn mạn tính và các bệnh phổi khác, bệnh tim mạch và tiểu đường.
• Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định: “những người mắc bệnh không lây nhiễm từ trước đó [bao gồm tất cả các bệnh liệt kê phía trên) có thể dễ bị bệnh nặng hơn khi nhiễm COVID -19”

Hút thuốc và mức độ nghiêm trọng của COVID-19

Bằng chứng về việc hút thuốc và mức độ nghiêm trọng của COVID-19 còn hạn chế nhưng đang ngày càng rõ ràng.

• Theo CDC Hoa Kỳ, những bằng chứng ban đầu từ Trung Quốc và Ý đã cho thấy những bệnh nhân đã có bệnh nền (bao gồm hút thuốc và các bệnh liên quan đến hút thuốc) có thể dẫn đến các kết quả nghiêm trọng hơn hoặc tử vong do COVID-19.

Một trong những nghiên cứu lớn nhất điều tra mối liên quan giữa COVID-19 và hút thuốc đã được công bố. Nghiên cứu xem xét kết quả lâm sàng từ 1.099 bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 được xác nhận trong phòng thí nghiệm từ 535 bệnh viện trên khắp Trung Quốc. Nghiên cứu này cho thấy 12,4% những người hút thuốc tử vong do nhiễm COVID-19 cần đưa vào những đơn vị chăm sóc đặc biệt hoặc phải thở máy. Trong khi đó, tỉ lệ này chỉ là 4,7% ở những người không hút thuốc. Tương tự, 21,2% những người hút thuốc hiện tại có các triệu chứng nghiêm trọng so với tỉ lệ 14,5% ở những người không hút thuốc.

Việc bỏ hút thuốc lá nhanh chóng cải thiện chức năng và sức khỏe của phổi.

Bỏ hút thuốc giúp cải thiện chức năng phổi, đáp ứng miễn dịch và sức khỏe tim mạch, đưa những người hút thuốc trước đây vào tình trạng sức khoẻ tốt hơn để chống lại nhiễm trùng nặng như COVID-19.

• Trong vòng hai tuần sau khi bỏ hút thuốc, chức năng phổi được cải thiện. Các lông mao mọc lại và trở lại mức hoạt động bình thường, giúp chống lại nhiễm trùng dễ dàng hơn. Nhiều người hút thuốc bắt đầu thấy các triệu chứng hô hấp như ho và khó thở giảm trong vòng một tháng sau khi bỏ hút thuốc.
• Sau khi bỏ thuốc, tình trạng viêm miễn dịch này giảm, số lượng bạch cầu trở lại bình thường và chức năng miễn dịch được cải thiện. Tỷ lệ nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm viêm phổi và viêm phế quản, thấp hơn đáng kể ở những người đã dừng hút so với những người vẫn đang hút.
• Bỏ hút thuốc làm giảm huyết áp và nhịp tim gần như ngay lập tức. 24 giờ sau khi bỏ hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh tim bắt đầu giảm

Nguồn Quỹ PCTH thuốc lá - Bộ Y tế