Sớm nay, trong cái vắng tanh của con ngõ, tôi gõ nhẹ vào cái hộp gỗ đựng trà, nghe tiếng rỗng không. Tôi pha ấm trà cuối của một niềm xưa cũ.
Vừa mới đây thôi, tôi đành đặt những cuốn sách đang đọc dở trên bàn để đưa tiễn những người viết ra nó về nơi xa lắm. Ba người bạn, ba cuốn sách đều đọc dở và tôi không muốn đọc tiếp nữa. Trong cái vô cùng của khói hương, tôi thấy mùa xuân như ngôi nhà trống trải, vắng những người tài hoa mà đoản mệnh. Dường như khi ta nhận ra họ đã mất thì họ đã đi từ lâu lắm rồi. Trong mái ấm của họ, cặp kính như vừa đặt trên bàn, cái áo khoác còn trên ghế, cây bút đặt trên cuốn sổ, những cuốn sách họ viết lấp lánh trên giá, nhưng đó chỉ còn là những bông hoa cuối ngày. Tinh anh của một tài hoa như hương hoa đã phảng phất niết bàn cao vời, xa xăm.
Chưa kịp nhấm nháp ngụm trà đầu tiên, mưa đã lộp độp rơi trên mái. Mái nhà tôi khô cong, từng viên ngói mỏng cũng vang lên một phím đàn dưới bàn tay mưa đầu mùa với nhịp điệu kì diệu. Đêm qua trong một bản tin, tôi nghe nói cả miền Bắc mưa. Ngày xưa mưa, mình ở đỉnh núi Khau Tú, mưa rừng hoang dại, dữ dằn. Ngay xưa mưa, mình ở một vịnh biển, mưa trắng xóa vô thường rồi mưa trên đồng muối, mưa sầm sập bãi ngoài đê miền châu thổ, mưa rả rích đêm buồn dưới chân dãy Hoàng Liên. Kìa mùa đang đợi mưa, mầm xanh đang tắm mưa, những em bé đang ngóng mưa để ùa vào miền tuổi thơ ướt đẫm nụ cười, tiếng ếch đợi mưa mà râm ran, cỏ nghe mưa mà xanh nõn để trong veo tiếng sáo trẻ chăn trâu, tiếng mõ chiều đầu bản…
Mưa rồi, mưa là cuộc đời mới của tự nhiên, tạo hóa trong mưa đều bình đẳng. Hết mầm xanh rồi hoa, hết hoa tỏa sắc hương với đời rồi trọn bổn phận của quả, mai ngày lớp vỏ trong mưa tàn rũa, nếu là tinh anh, hạt lại gửi vào đất để nảy mầm. Mầm ấy, được thì nảy nở, gặp mưa nắng khác, gặp gió bão khác lại có một phận cây cong, thẳng, kiên cường hay mềm dẻo nhưng đều sống, quả quyết sống…
Những người tài hoa đó bữa nay cùng nằm im dưới đất, trong giấc ngủ như những hạt mầm, mưa đầu mùa cũng vỗ về họ như muôn loài. Họ đã mất cả trăm năm thơ thẩn cõi người. Con người làm mái nhà, con người giơ bàn tay che ô, nung những thanh thép đỏ để thành lưỡi thép xẻ gỗ, xẻ đá, chém vào đất nâu… lục lọi, xoay xỏa để làm màu cho mình, để vượt lên nhau. Con người thường đến muộn lắm nhưng bao giờ cũng kịp tụ họp cùng muôn loài dưới đất trước cơn mưa đầu mùa.
Mai này ta đi, lại nghe tiếng chim hót từ cái tổ còn thơm cỏ mật mới, lại thấy hương hoa mọc từ cành khô sứt sẹo, lại nghe giun dế rêu rao chuyện đất đai màu mỡ, mùa màng bội thu, rồi chúng sững lại, như thể gặp một tên người… thì trời sáng. Mỗi ban mai bao giờ cũng chấm hết một lo âu như thế. Sớm mai, dân làng lại nô nức mùa màng, bắp ngô, hạt lúa, con cá, con cua… khiến ta sao thể dối lòng nô nức được. Sách lại mở ra, trà lại thơm và chẳng còn ai nhớ trên mái ngói nhà tôi, đã có bao cơn mưa đầu mùa, bao phận người đã khuất, hình như, chỉ còn nghe được tên họ trong tiếng mưa. Lạ thay, càng xa vắng lại càng nghe rõ lắm.
Nguồn Văn nghệ số 14/2021
