Sách lãng mạn là một thị trường lớn của ngành xuất bản với lượng người hâm mộ đông đảo. Tại Mĩ, có Hiệp hội nhà văn lãng mạn để tổ chức các hoạt động thúc đẩy sáng tác cũng như duy trì tổ chức trao giải cho văn học lãng mạn Mĩ. Thế nhưng giải thưởng văn học lãng mạn nước Mĩ năm 2109 - Rita đã bị hủy bỏ bởi ban giám khảo cũng như các nhà văn tham gia giải thưởng phản ứng với một cáo buộc phân biệt chủng tộc của một thành viên ban giám khảo.

Nhà văn Courtney Milan (trái) và nhà văn Lynn Davis.

Courtney Milan – một nhà văn lãng mạn nổi tiếng, đồng thời là thành viên giám khảo của Giải thưởng văn học lãng mạn nước Mĩ đã chỉ trích công khai một đoạn văn trong cuốn Somewhere Lies the Moon của Kathryn Lynn Davis và nói tiểu thuyết của tác giả này phân biệt chủng tộc người Hồi giáo.

Sau đó, nhà văn Lynn Davis và nhà văn Suzan Tisdale đã nộp đơn khiếu nại với Hiệp hội nhà văn lãng mạn nước Mĩ (RWA), cho rằng Courtney Milan là một kẻ bắt nạt người Hồi giáo và làm tổn thương sự nghiệp của họ.

RWA cho rằng, Courtney Milan đã làm ảnh hưởng tới uy tín của tổ chức, nên đã ra quyết định đình chỉ công việc của Milan trong một năm và cấm cô giữ vị trí lãnh đạo suốt đời. Từ quyết định trên, một làn sóng phản ứng mạnh mẽ, dữ dội nổ ra. Tám thành viên trong ban lãnh đạo RWA từ chức, các nhà văn lớn lên án công khai bao gồm Nora Roberts và cựu chủ tịch Carolyn Jewel. RWA quay lại, hủy bỏ quyết định kỉ luật Milan nhưng không xoa dịu được tình hình. Một kiến nghị với hơn 1.000 chữ kí của các thành viên trong hội đã được gửi lên RWA đề nghị chủ tịch đương nhiệm RWA - nhà văn Damon Suede từ chức.

Ngày 6/1/2019, hội đồng quản trị của RWA cho biết, họ đã bỏ phiếu để hủy bỏ giải Rita 2019 vì những tranh cãi chưa được giải quyết triệt để, họ lo ngại chưa thể lấy lại niềm tin từ cộng đồng các nhà văn lãng mạn Mĩ về khả năng RWA điều hành giải Rita năm 2019, 2020 một cách công bằng và cuộc thi năm nay sẽ không phản ánh chiều rộng và sự đa dạng của tiểu thuyết/ tiểu thuyết lãng mạn.

Trả lời tin tức báo chí về việc hủy bỏ Rita năm nay, nhà văn Milan đã đăng lên tweet: “Vâng, tôi nghĩ việc hủy bỏ giải Rita năm nay là quyết định đúng đắn đầu tiên tôi thấy từ RWA trong toàn bộ vụ tranh cãi này”.

Đây không phải là lần đầu tiên một tổ chức văn học hủy bỏ một chương trình giải thưởng để đáp lại tranh cãi. Năm 2018, Ủy ban Nobel đã trì hoãn giải thưởng văn học do những scandal lạm dụng tình dục, rò rỉ thông tin và uy tín của giải thưởng.

Nisha Sharma, M. Malone và Kennedy Ryan là ba nhà văn da màu giành giải thưởng Rita năm ngoái, năm 2018. Nisha Sharma chia sẻ: “Sự đánh giá cao của ban giám khảo và sự tôn vinh mà giải thưởng mang lại đã cho tôi cảm giác mọi điều đang trở nên tốt đẹp hơn”. Tuy vậy, Sharma bày tỏ sự thất vọng bởi sự hỗn loạn gần đây trong trong RWA và cô mong muốn có một cuộc đại tu lớn để giải thưởng được tổ chức trở lại.

BÌNH NGUYÊN theo nytimes