Núi Vũ hiện phía trời xa. Nơi đó là làng tôi. Bản Phia Vu (núi Vũ) tên núi là tên làng nơi tôi được sinh ra, lớn lên. Rời quê đã mấy chục năm nhưng lúc nào cũng nhớ. Vì mưu sinh, lo toan khác nữa nên tôi ít có dịp trở lại, nếu có cũng thi thoảng. Đôi ba ngày thăm họ hàng, người thân lại vội đi. Thời gian chẳng mấy nhưng phần nào thỏa nỗi nhớ. Cái sự bình yên, đầm ấm khiến lòng thoải mái nhất là được nói tiếng nói của mình với người đồng tộc. Như hồi sinh thói quen phần nào đã bị đóng hộp cất giữ trong cái vẻ khôn khéo, chừng mực của dân thị thành. Thị thành ngụ cư thôi nhưng vẫn gắng theo đòi cho hòa đồng. Nay như chim về núi, không phải giả diễn, khuôn co, gò giọng khi trò chuyện. Ăn uống, nói cười thoải mái, thật lòng. Ai cũng thế, người nào cũng thế, chuyện đáng nói thì nói, không cất kín miệng cười. Ít nói là tính cách người rừng núi. Bản chất đó dường như còn nguyên ở một người tôi hằng quý mến; cứ mỗi khi có dịp về quê tôi thường ghé thăm. Là chú Tài. Chú Tài năm nay đã gần tám mươi, hơn tôi gần hai chục tuổi. Lẽ thường gọi anh, không hiểu sao tôi lại toàn gọi chú. Mãi thành quen không đổi nữa. Chẳng sao chỉ là cách gọi. Ngày tôi còn bé chú hay rủ đi câu tận sông Quy. Con sông thăm thẳm lắm cá, nhiều tôm. Tìm được nơi bóng mát, bên chân thác chú cháu ngồi thả câu. Chỉ hơn canh giờ chú đã giật được một khương đầy. Khương là cái giỏ đan bằng nan tre, cổ thắt, đáy rộng hình bầu dục xếp chật cá mõm lợn. Dù liên tục chuyển chỗ, không hiểu sao tôi chỉ câu được vài con cà rày, loài cá bụng trắng, lưng đen to cỡ hai ngón tay. Chiều xuống, thu cần đi về, tôi vừa chạy cho kịp bước chú, vừa ngó khương cá chú đeo bên hông. Chú nhìn xuống tôi:

Minh họa của PHẠM HÀ HẢI

- Cho tao xem khương của mày.

- Chẳng được mấy con, xem làm gì, xấu hổ lắm chú.

- Có sao đâu, một con cũng của mình câu được mà, đưa đây.

Tôi miễn cưỡng nghiêng khương cho chú ngó. Chú nhìn thoáng, rồi bảo:

- Ừ, ít lại toàn cá nhỏ! Đi câu ngoài chọn được chỗ tốt, phải biết kiên nhẫn nữa. Chuyển chỗ nhiều chỉ được loại cá một gắp chín con không đủ miếng thôi.

Không biết chú định truyền tôi kinh nghiệm hay an ủi? Bóng núi đổ dài mặt đường, trời chiều chuyển màu tím thẫm. Chuyển bó cần qua vai trái, chú lại bước như chẳng bận tâm điều gì.