Trong đường lối đối ngoại của Đảng và Chính phủ, đối ngoại quốc phòng, trong đó có đối ngoại biên phòng được coi là một trong những hoạt động góp phần rất quan trọng trong xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và tạo được niềm tin giữa lực lượng quản lý bảo vệ biên giới giữa ta và bạn. Chính vì thế, thời gian qua, lực lượng biên phòng Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ, hiệu quả với lực lượng bảo vệ biên giới các nước Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia để vun đắp thêm tình láng giềng hữu nghị, bảo vệ và xây dựng biên giới vững mạnh, đẹp giàu.

Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng tiếp Thượng tướng Thường Vạn Toàn, Bộ Trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc

Tin cậy lẫn nhau

Năm 2013, Cục Quản lý biên phòng Bộ Công an Trung Quốc và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng Việt Nam ký Bản ghi nhớ thiết lập cơ chế hợp tác biên phòng 3 cấp. Tiếp đó, tháng 4 năm 2015, Bộ công an Trung Quốc và Bộ Quốc phòng Việt Nam đã kí thỏa thuận hợp tác về việc thiết lập cơ chế phối hợp biên phòng 3 cấp, trong đó có hoạt động kết nghĩa giữa các đơn vị trực thuộc hai lực lượng. Kể từ đó, khẩu hiệu “Đồn trạm hữu nghị - Cửa khẩu hài hòa - Biên giới bình yên” đã trở thành một khẩu hiệu đẹp trên tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc, chứa đựng nhiều ý nghĩa thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị và sự tinh tưởng lẫn nhau giữa Bộ đội Biên phòng Việt Nam và Công an Biên phòng Trung Quốc với tổng số cặp đồn trạm kết nghĩa đã lên đến 59 cặp.

Trong một lần trả lời phỏng vấn Báo Biên phòng năm 2014, Thiếu tướng Vũ Đông Lập – nguyên Cục trưởng Cục quản lý biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc nhấn mạnh: “Chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của Bộ đội Biên phòng Việt Nam trong quản lý, bảo vệ cửa khẩu nói riêng và biên giới nói chung. Mối quan hệ và kết quả hợp tác giữa Cục quản lý biên phòng Trung Quốc và BĐBP Việt Nam được lãnh đạo Bộ Công an Trung Quốc đánh giá cao, đã thực sự là nòng cốt, là kiểu mẫu, điểm sáng về quan hệ Quốc phòng trên biên giới.”

Đặc biệt, những năm gần đây, sau khi hoàn thành công tác phân giới cắm mốc, hai nước Việt Nam – Trung Quốc đã thực hiện tốt các văn kiện pháp lý về quản lý và bảo vệ biên giới, cửa khẩu. Việc thành lập và triển khai một cách tích cực hoạt động của Ủy ban hợp tác Quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc do Thiếu tướng Hoàng Xuân Chiến - Tư lệnh Bộ đội Biên phòng làm Trưởng Ban đã mở ra một cục diện mới trong quan hệ hợp tác quản lý cửa khẩu giữa hai nước. Những chính sách biên mậu chung khá linh hoạt và phù hợp với từng địa phương đã thúc đẩy hoạt động thương mại giữa hai nước tăng trưởng mạnh mẽ. Nếu như biên giới Việt Trung trước đây còn nhiều khu vực hoang vu, hẻo lánh thì nay đã trở thành các khu kinh tế cửa khẩu đa ngành, các xóm bản giáp biên trù phú và tới đây sẽ là các đô thị cùng một hệ thống kho bãi đồng bộ với các dịch vụ chuyên nghiệp và hiện đại.

Lực lượng bảo vệ biên giới hai nước đã phối hợp rất tốt trong công tác quản lý và bảo vệ biên giới thông qua các hoạt động hội đàm, tuần tra chung trên biên giới cũng như quản lý xuất nhập cảnh, ngăn chặn tình trạng xuất nhập cảnh trái phép, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm. Trong thời gian tới, khu bực biên giới, cửa khẩu tuyến Việt Trung sẽ tiếp tục nâng cấp được cửa khẩu, đưa ứng dụng khoa học kĩ thuật mới vào việc quản lý, đơn giản hóa thu tục, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, giao lưu hữu nghị giữa nhân dân hai nước.

Anh em một nhà

“Tình sâu như nước Hồng Hà, Cửu Long„ - tình hữu nghị đặc biệt son sắc Việt – Lào một làn nữa đã được nâng lên một tầm cao mới với nhiều mô hình hay, nhiều cách làm sáng tạo của Bộ đội Biên phòng Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Lào. Năm 2014, Việt Nam và Lào đã ký kết Thỏa thuận phối hợp kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh theo mô hình "Một  cửa, điểm dừng" tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và Đen-xa-vẳn. Sau hai năm thực hiện, mô hình “Một cửa một điểm dừng” đã đi vào hoạt động ổn định theo đúng cam kết của hai bên, đã giúp cho người, phương tiện, hàng hóa chỉ phải dừng một lần và rút ngắn một nửa thời gian làm thủ tục nên việc lưu thông qua cửa khẩu được thuận lợi hơn.

Ngoài ra, việc lực lượng nghiệp vụ hai nước cùng làm việc tại một cửa khẩu của mỗi bên giúp cho việc nắm thông tin, trao đổi tình hình, phối hợp giải quyết các vụ việc liên quan đến an ninh trật tự, gian lận thương mại và phòng chống các loại tội phạm được nhanh chóng, hiệu quả. Có thể nói, hiệu quả của mô hình này là bước đột phá thành công về cải cách thủ tục hành chính, góp phần thúc đẩy sự giao lưu kinh tế và hội nhập toàn diện trong khu vực các quốc gia Tiểu vùng sông sông Mê Kông.

Không chỉ có vậy, những nỗ lực của chính phủ, nhân dân và lực lượng bảo vệ biên giới 2 nước Việt - Lào đã mang lại những thay đổi đáng phấn khởi nơi địa đầu phên dậu. Trong tiến trình vận động của Hành lang Kinh tế Đông – Tây, khu vực biên giới giữa hai nước Việt Nam – Lào đã có nhiều khởi sắc, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể. Hai nước đã cơ bản hoàn thành công tác tôn tạo, tăng dày cột mốc, nâng cấp đồng bộ hệ thống cửa khẩu và áp dụng một loạt các mô hình cải cách thủ tục hành chính. Nhờ vậy quan hệ giao thương buôn bán giữa các nước trong khu vực có bước phát triển mới.

Những chuyên án mang số hiệu LV đã góp phần “giảm nhiệt” tình trạng buôn bán ma túy xuyên quốc gia trên biên giới Việt – Lào

Đại tá, Tiến sĩ Thoong Đen Khăm Phí Thun, Giám đốc công an tỉnh Bôllykhămsay chia sẻ rằng, ông đặc biệt ghi nhận việc lực lượng Bộ đội Biên phòng đã tham mưu cho chính quyền địa phương xây dựng 15 nhà hữu nghị Việt Lào cùng nhiều công trình dân sinh cho các xã biên giới Lào trị giá hàng chục tỷ đồng. Đồng thời tổ chức kết nghĩa cho 84 cụm dân cư hai bên biên giới và khởi xướng hoạt động kết nghĩa giữa cho 50 cặp Đồn – Đồn – Đại đội hữu nghị giữa Bộ đội Biên phòng Việt Nam với các đơn vị quân đội, công an Lào. Công tác phối hợp phòng chống tội phạm xuyên quốc gia cũng thu được nhiều thắng lợi với hàng trăm chuyên án mang số hiệu LV (có nghĩa là Lào – Việt) được đấu tranh thành công, thu giữ hàng nghìn bánh hê rô in, hàng tấn thuốc phiện, cần sa và hàng triệu viên ma túy tổng hợp… Trên mọi nhiệm vụ công tác, trên mọi trận tuyến, lực lượng bảo vệ biên giới hai nước Việt Lào luôn thực sự như anh em một nhà, cùng chia sẻ khó khăn, hoạn nạn.

Thân ái, giúp đỡ

Đối với tuyến biên giới Việt Nam Campuchia, thời gian qua cũng đã có một loạt các hoạt động hợp tác giữa Bộ đội Biên phòng Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn, mang lại sự tin cậy, hiểu biết lẫn nhau và tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa các lực lượng làm công tác quản lý, bảo vệ biên giới, cửa khẩu.  Bộ ngoại giao chính phủ Campuchia cho biết, năm 2015, Việt Nam là nước đứng thứ 2 trong tổng số 67 quốc gia các hoạt động đầu tư tại Campuchia với 172 dự án quan trọng. Hoạt động quản lý biên giới, bảo đảm và giữ gìn an ninh trật tự khu vực biên giới đạt hiệu quả cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống của người dân. Tuyến biên giới này cũng đang là điểm sáng của tình hữu nghị với 14 cặp Đồn – Trạm và 35 cụm dân cư hai bên biên giới đã tổ chức kết nghĩa.

Tại 10 cặp cửa khẩu quốc tế Việt Nam - Campuchia hiện có 8 khu kinh tế cửa khẩu hoạt động rất hiệu quả, góp phần mở rộng giao lưu kinh tế giữa hai nước, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống xã hội. Đáng lưu ý là vào cuối năm 2014, trong chuyến thăm và làm việc với lãnh đạo Tổng Cục di trú, Bộ nội vụ Vương quốc Campuchia của Tư lệnh Võ Trọng Việt, hai bên đã ký Biên bản ghi nhớ kết quả làm việc và thống nhất phương hướng hợp tác những năm tiếp theo, trong đó nhấn mạnh tăng cường phối hợp quản lý, xây dựng và bảo vệ an ninh cửa khẩu, giữ gìn và phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Campuchia.

Bộ đội biên phòng Việt Nam tuần tra chung cùng lực lượng chức năng Campuchia trên sông biên giới.

Trong thời gian tới, Bộ đội Biên phòng Việt Nam sẽ tăng cường hợp tác hơn nữa với lực lượng chức năng nước bạn để thực hiện các thỏa thuận đã ký kết giữa chính phủ hai nước, hoàn thành phân giới cắm mốc trên đất liền. “Và quan trọng hơn cả là chúng ta cần tiếp tục quan tâm thúc đẩy các hoạt động giao lưu hữu nghị nhân dân; vận động, giáo dục nhân dân biên giới, nhất là thế hệ trẻ hiểu rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn và vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống vì lợi ích của nhân dân hai nước và đóng góp hiệu quả cho việc xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh.” – Đại tá Mao Tha Vi - Chỉ huy  Tiểu khu quân sự tỉnh Ka-ra-chê, Lục quân Hoàng gia Cam-pu-chia nhấn mạnh.