TẬP ĐOÀN THACO HÂN HẠNH TÀI TRỢ CUỘC THI TRUYỆN NGẮN BÁO VĂN NGHỆ 2022-2024

Truyện ngắn dự thi 

“Chú mất rồi!” - Lài thông báo cho cả phòng nghiên cứu Hiểm Họa Môi Trường, giọng nhẹ như người thờ ơ với cái chết.

Trưởng phòng vừa qua đời lúc hừng đông, sau gần nửa năm chữa ung thu vòm họng. Thanh quản ông bị cắt, giọng nói bị tắt. Cuốn vở hai trăm trang để ông trò chuyện trong bệnh viện cũng chỉ còn cỡ chục trang. Lúc không còn nói được, ông mới nhìn lại cái đẹp thanh khiết của chữ viết tay. Ông nhớ những ngày đi học, chữ ông đẹp nhất lớp. Ông như cảm nhận lại đươc hơi ấm từ bàn tay cha lúc cầm tay ông tập viết, ngoi lên từ trong ngón tay già của ông, gầy, khô quắt.

Vào bệnh viện ông mới có thời gian ngắm lại chữ viết tay của mình, và những người bạn. Tiếng quạt máy rì rì của bệnh viện kéo ông về với cơn sợ bệnh tật. Những gương mặt bệnh nhân buồn bã nằm im lặng quanh ông. Ông sợ không còn nhiều cơ hội để viết chữ nữa.

Tuần trước, lúc mọi người vào bệnh viện thăm, ông còn tỉnh táo, viết ra cuốn vở mấy câu hỏi về cơ cấu lãnh đạo của Viện sau Đại hội Đảng bộ. Đó là đề tài cho ông niềm vui trong những ngày trên giường bệnh. Khoa học với ông đã xong. Kiến thức Hiểm họa môi trường cũng đã xong. Những nghiên cứu về bùn đỏ không biết từ khi nào đã đi ra khỏi ông.

*

Ông là người “cứu” Lài trong đợt học thạc sĩ. Luận văn của Lài về xử lý nước ngầm nhiễm asen (thạch tín) gần trễ hạn lần hai, tiền xin gia hạn phải đóng gấp đôi, rất gần nguy cơ buộc hủy kết quả các học phần.

Ông có bài tham luận chủ chốt tại hội thảo: “Bùn Đỏ Tinh Luyện Từ Bauxit- Hiểm Họa và Tiềm Năng”. Khi ông vừa rời chân khỏi bục trình bày, Lài vội rời ghế, áp sát ông. Tiếng gót giầy lộp cộp của Lài vang động cả hội trường. Lài rê ngón tay của mình sát tới ngón tay đang cầm bài tham luận của ông.

Minh họa: Đỗ Dũng

- Bài tham luận của chú hay quá. Chú nghiên cứu về bùn đỏ mà con không biết. Nghe bài chú xong mà con sáng lên hẳn, sáng lắm luôn. Con tìm hiểu cũng nhiều mà không hề biết trong bùn đỏ lại có nhiều sắt oxit (iron oxide), chất này có thể hút asen trong nước ngầm phải không chú? Qua tuần con mời chú đi ăn cơm được không. Con muốn nghe thêm về bùn đỏ quá, con mê dữ lắm… Đúng là, con phải học hỏi chú nhiều chú ạ. Con thấy mình nhỏ bé quá, nhỏ như hạt sắt oxit trong bùn đỏ.

Sau khi ông ngà ngà say, Lài cắm USB xin copy hết tài liệu nghiên cứu về bùn đỏ của ông trong laptop.

*

Lài nộp đơn đăng ký chỉnh sửa tên luận văn thành “Tiềm năng sử dụng sắt oxit trong bùn đỏ để tách asen trong hệ thống nước ngầm thành phố”. Lài mơ ước tăng thương hiệu khoa học khi trở thành người góp công biến bùn đỏ trong các hồ chứa nhân tạo tại các nhà máy alumin tinh luyện bauxit ở Tây Nguyên thành chất khử asen trong nước ngầm cho thành phố.

Lài xin ông là đồng tác giả bài báo “Phân tích hàm lượng phóng xạ trong chất thải rắn bùn đỏ ở Tây Nguyên - Nghiên cứu trường hợp nhà máy Alumin Nhân Cơ.” để kiếm thêm điểm cộng cho luận văn.

Lài được 9.7 luận văn vì công bố số liệu rất thuyết phục về nguồn gốc sắt oxit và hàm lượng phóng xạ trong bùn đỏ ở Tây Nguyên.

Lài bán kết quả nghiên cứu cho một công ty lọc nước. 

Đi đâu với ông, Lài cũng nhắc đến chuyện ông là ân nhân bùn đỏ của cuộc đời Lài. 

*

Thi hài của ông được khiêng đi trong làn nắng ráo buổi sáng. Chiếc quan tài từ từ hạ huyệt, Lài vẫn khoanh tay đứng ung dung nói chuyện với nhóm đồng nghiệp nữ dưới gốc cây sứ trắng đang nở hoa.

Trưởng đoàn đưa tang thông báo ra về, Lài mới biết ân nhân đã được chôn. Nhóm phụ nữ ngưng nói, lật đật trèo lên xe, không kịp nhìn ngôi mộ vẫn còn lạnh đất của ông.

 Mộ bên cạnh, những cánh hoa cúc vẫn còn tươi, có một cậu bé ngồi im lìm dựa vào tấm bia, nhìn những bụi tro từ đống lửa đốt tài liệu của ông, bay theo những khứa nắng.

Nguồn Văn nghệ số 41/2022