Năm 2018 được ghi nhận là năm có nhiều sự kiện văn hoá, nghệ thuật tiêu biểu gắn với nhiều sự kiện trọng đại của đất nước. Dưới đây là 10 sự kiên văn hoá nghệ -thuật tiêu biểu diễn ra trong năm do Văn nghệ bình chọn.

LĨNH VỰC VĂN HOÁ

*Lễ Kỷ niệm 50 năm cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân (1968 – 2018), do BCH Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Thành phố HCM tổ chức vào ngày 31/1 với chủ đề “Bản hùng ca Xuân Mậu Thân 1968”.Nửa thế kỷ đã đi qua kể từ mùa xuân Mậu Thân 1968, khoảng thời gian đủ dài để chúng ta có thể chiêm nghiệm, đúc kết,  khẳng định tầm vóc, ý nghĩa và những bài học lịch sử sâu sắc về chiến thắng Mậu Thân 1968. Đây cũng là dịp để các thế hệ người Việt Nam mãi mãi tự hào và tự tin, tiếp nối những giá trị lớn lao của Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, coi đó  là đỉnh cao chói lọi trong lịch sử hào hùng của dân tộc ở thế kỷ 20.

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 mãi mãi là biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, của ý chí quyết tâm sắt đá, tinh thần quyết chiến, quyết thắng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta để giành độc lập, tự do, được dẫn dắt, soi đường bởi sự lãnh đạo tài tình, đường lối đúng đắn của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.  mãi mãi là minh chứng hiện thực sinh động của bản lĩnh kiên cường, của tư duy và nghệ thuật quân sự Việt Nam, là kết tinh vĩ đại sức mạnh toàn dân tộc, là bản thiên Anh hùng ca bất diệt được viết nên bằng máu và nước mắt của triệu triệu người dân Việt Nam với khát vọng độc lập dân tộc, thống nhất đất nước; khát vọng hòa bình. 50 năm một chẳng đường để nhở, để tự hào và cũng là để tri ân những người đã ngã xuống cho sự sống tốt đẹp hôm nay.

Biểu diễn nghệ thuật “Bản hùng ca Xuân Mậu Thân 1968”

*Lễ Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đồng Lộc ( 24/7/1968 -247/2018)  và Chương trình nghệ thuật “Đồng Lộc – Bài ca bất tử”, đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và UBND Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức vào tối 21-7 tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh,

Lễ kỷ niệm đã diễn ra trong bầu không khí trang nghiêm, xúc động không chỉ đối với người dân Hà Tĩnh mà của của hết thảy người dânViệt Nam  đang sinh sống khắp trong và ngoài nước.

50 năm trước, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào thời điểm ác liệt. Tại “yết hầu giao thông” Ngã ba Đồng Lộc, trên 16 ngàn người thuộc các lực lượng đã kiên cường bám trụ, mưu trí dũng cảm, chiến đấu với quyết tâm sắt đá “sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, “tim có thể ngừng đập, nhưng đường phải thông”, “xe chưa qua nhà không tiếc”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”…  để rồi chính họ đã làm nên Chiến thắng Đồng Lộc , góp phần khẳng định con đường đấu tranh giành độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; của đường lối kháng chiến trường kỳ, toàn dân, toàn diện, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại của Đảng ta là hoàn toàn đúng đắn. Kỷ niệm 50 năm chiến thắng Đồng Lộc thêm một lần nhắc chúng ta phải luôn ghi nhớ, cha ông ta, các thế hệ đi trước đều phải hy sinh bao xương máu trên mỗi tấc giang sơn mới giữ được độc lập, tự do của Tổ quốc. Và sự tri ân của chúng ta trước những sự hy sinh to lớn ấy sẽ không bao giờ là đủ.

Chương trình nghệ thuật tái hiện “50 Đồng Lộc- Bài ca bất tử”

*Non nước Cao Bằng trở thành Công viên địa chất toàn cầu thứ hai của Việt Nam.

Tối 24/11,  tỉnh Cao Bằng, đã tổ chức lễ đón nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng và công bố di tích lịch sử địa điểm Chiến thắng biên giới năm 1950 (huyện Thạch An) là di tích Quốc gia đặc biệt.  

Công viên địa chất Non nước Cao Bằng trài dài trên địa bàn của sáu huyện bao gồm: Hà Quảng, Trà Lĩnh, Trùng Khánh, Quảng Uyên, Phúc Hòa, hạ Lang,… và một phần thuộc các huyện khác như Nguyên Bình, Thạch An và Hòa An với tổng diện tích khoảng hơn 3 nghìn km vuông. Công viên hiện có trên 130 di sản địa chất khá độc đáo, được giới nghiên cứu đánh giá cao và mang tầm quốc tế, các dạng địa hình, cảnh quan đa dạng phản ánh một chu kì tiến hóa karst hết sức hoàn chỉnh ở khu vực nhiệt đới từ hàng ngàn vạn năm trước.

Với danh hiệu này, Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng trở thành công viên địa chất toàn cầu thứ hai ở Việt Nam, sau công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Cho đến trước kỳ họp xét công nhận này, trên thế giới chỉ có tổng cộng 127 công viên địa chất toàn cầu được  UNESCO công nhân tại 35 quốc gia. Riêng khu vực  Đông Nam Á, công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng trở thành công viên địa chất toàn cầu thứ 8.

Kỳ quan thiên nhiên Cao Bằng

*Kỷ niệm 760 năm sinh và 710 năm ngày nhập Niết bàn của Phật hoàng Trần Nhân Tông, đã được tổ chức long trọng tại tỉnh Quảng Ninh, nhằm tưởng nhớ nhớ công đức của vị Minh quân, Phật hoàng Trần Nhân Tông . Trong đó phải kể đến  Hội thảo khoa học quốc tế “Trần Nhân Tông và Phật giáo Trúc Lâm – Đặc sắc tư tưởng, văn hóa” đã diễn ra tại Yên Tử (Quảng Ninh) với sự tham dự của hơn 400 nhà khoa học trong và ngoài nước.

Hội thảo mang nhiều ý nghĩa về học thuật, văn hóa và tâm linh, nhằm làm gia tăng và sâu rộng thêm những hiểu biết về Phật giáo Trúc Lâm Việt Nam. Đồng thời làm cho những giá trị sâu bền, tinh hoa của những tư tưởng đó tiếp tục tỏa chiếu vô lượng hào quang cho nhân quần và chúng sinh.

Chùa Am- Ngoạ- Vân- nơi tưởng nhớ Phật Hoàng Trần Nhân Tông

Trần Nhân Tông là vị hoàng đế để lại sự nghiệp chính trị lẫy lừng, là nhà tư tưởng, nhà giáo dục, người nghệ sĩ lớn, nhà nhân văn chủ nghĩa và là một lãnh tụ tôn giáo. Ông để lại nhiều dấu ấn ảnh hưởng tới sự phát triển của quốc gia dân tộc Việt Nam ở nhiều lĩnh vực. Ông cũng được các nước trong khu vực và trên thế giới biết tới ngay từ đương thời cho tới hiện tại và chắc chắn sẽ còn ảnh hưởng ngày càng lớn trong tương lai. Ở ông có sự kết tụ, tập đại thành và thăng hoa của văn hóa Việt, của Phật giáo và cả Tam giáo, của hào khí Đông A đương thời. 

Trước dó, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội cũng đã tổ chức Tọa đàm khoa học “Từ Hoàng cung Thăng Long đến Thánh địa Trúc Lâm - Hành trình từ bậc minh quân đến đức Phật hoàng” nhằm làm rõ hơn vai trò trung tâm của Vua Trần Nhân Tông trong lịch sử dân tộc, sự phát triển của văn hóa Thăng Long; những phát hiện mới về hệ thống di tích chùa tháp Trúc Lâm trên địa bàn Đông Triều; những nét đặc sắc của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử; phát huy tinh thần của Thiền phái Trúc Lâm trong đời sống đương đại.. 

*Kỷ niệm 240 năm Ngày sinh, tưởng niệm 160 năm Ngày mất Danh nhân văn hóa Nguyễn Công Trứ, đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức vào ngày 15-12-2018

Trong suốt 30 năm làm quan nhiều thăng trầm, Nguyễn Công Trứ đã để lại dấu ấn sâu đậm trên nhiều lĩnh vực như: Chính trị, quân sự, kinh tế, thủy lợi. Trong mọi hành động, việc làm của ông, dù ở trên cương vị là một vị quan hay một người lính đều tỏ rõ khí phách hiên ngang, cương trực, đều chứng tỏ một tư tưởng vượt lên thời đại, một tấm lòng vì nước, vì dân

Một hoạt cảnh trong chương trình nghệ thuật

Không chỉ là vị quan thanh liêm, một tấm gương sáng trong giữ đạo quan trường, Uy viễn Tướng công Nguyễn Công Trứ còn lưu danh hậu thế bằng sự nghiệp văn chương đặc sắc, giàu giá trị nhân văn với một phong cách đặc biệt, phóng túng và tài hoa. Ông là người đã có công làm cho thể cách hát nói của nghệ thuật ca trù trở thành một thể thơ hoàn chỉnh, mở ra thời kỳ hưng thịnh cho nghệ thuật ca trù.

LĨNH VỰC NGHỆ THUẬT

*Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội lần thứ V, được tổ chức 2 năm một lần, Liên hoan được coi là sự kiện văn hóa quy mô lớn, nhằm vinh danh các tác phẩm điện ảnh xuất sắc, có giá trị nghệ thuật cao, giàu tính nhân văn, sáng tạo, khuyến khích những tài năng mới của điện ảnh. khi quy tụ nhiều tác phẩm đỉnh cao của điện ảnh thế giới, trong đó có cả những bộ phim kinh điển của các đạo diễn lừng danh và những phim mới, vừa được trao các giải thưởng danh giá nhất.

Cảnh trong phim “ nhắm mắt thấy mùa hè”

Với chủ đề “Điện ảnh - Hội nhập và phát triển bền vững”, Liên hoan Phim đã nhận được sự hưởng ứng  của nền điện ảnh 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Việt Nam tham dự trên 40 bộ phim trong các chương trình, hạng mục khác nhau. Với 5 ngày công chiếu toàn bộ tác phẩm tham dự Liên hoan Phim, đã đem đến cho khán giả Việt Nam cơ hội để tìm hiểu và thăng hoa  cùng nghệ thuật điện ảnh, những nét văn hóa đặc sắc của nhiều dân tộc, quốc gia trên thế giới.  Riêng lĩnh vực nghề, Liên hoan cũng được đánh giá là một mùa bội thu của điện ảnh Việt khi lần lượt chiếm lĩnh những giải thưởng danh giá như: Giải đạo diễn trẻ phim ngắn xuất sắc nhất được trao cho: Nguyễn Lê Hoàng Việt với phim: Bạn cùng phòng (Việt Nam). Giải diễn viên nữ chính xuất sắc nhất được trao cho diễn viên: Đào Phương Anh Đào trong phim “Nhắm mắt thấy mùa hè” (Việt Nam). Và Giải phim Việt Nam được khán giả yêu thích trong Chương trình phim Việt Nam đương đại được trao cho phim: “Chàng vợ của em” - Đạo diễn: Charlie Nguyễn.

*Liên hoan Ảo thuật chuyên nghiệp toàn quốc

Liên hoan Ảo thuật chuyên nghiệp toàn quốc lần thứ III do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức diễn ra từ ngày 14 - 15/10 tại Nhà hát TP Hồ Chí Minh.

36 nghệ sĩ ảo thuật đến từ 1 đơn vị xiếc công lập và 14 đơn vị, nhóm và các ảo thuật gia của mô hình xã hội hoá. Liên hoan đã mang đến cho khán giả những màn trình diễn ảo thuật theo thể loại: Ảo thuật đen và Ảo thuật trắng, được đầu tư vô cùng kỹ lưỡng, thậm chí có tiết mục được dàn dựng thành một kịch bản xuyên suốt, thể hiện sức sức sáng tạo, kỹ năng, kỹ xảo, tay nghề chuyên nghiệp của  nghệ sĩ ảo thuật…

Nghệ sĩ biểu diễn ảo thuật tại Liên hoan

Liên hoan  là dịp để các đơn vị nghệ thuật xiếc chuyên nghiệp, các nghệ sĩ, câu lạc bộ giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm, thể hiện những tài năng sáng tạo chuyên ngành, nâng cao chất lượng biểu diễn. Thông qua liên hoan, các nhà quản lý, các đơn vị đào tạo nghệ thuật  có thêm cơ hội đánh giá thực trạng đội ngũ nghệ sĩ ảo thuật hiện nay, từ đó có những biện pháp thúc đẩy bồi dưỡng, đào tạo lực lượng nghệ sĩ ảo thuật của Việt Nam, góp phần thúc đẩy sự phát triển văn hóa nghệ thuật nói chung, sự phát triển ảo thuật nói riêng trong xu thế hội nhập phát triển tuân thủ theo các quy định về ảo thuật của các thể loại: Ảo thuật trắng; Ảo thuật đen; Ảo thuật có sử dụng đạo cụ và Ảo thuật khéo tay.  Đồng thời cũng giúp công chúng yêu nghệ thuật hiểu hơn về bộ môn nghệ thuật còn mang nhiều yếu tố huyền bí này.

*. Quốc Cơ - Quốc Nghiệp xác lập Kỷ lục Guinness thế giới lần thứ hai đem về niềm tự hào cho Việt Nam

Ngày 5/12, Tổ chức Kỷ lục Guinness Thế giới đã công nhận hai anh em Giang Quốc Cơ và Giang Quốc Nghiệp là hai người Việt Nam đầu tiên thiết lập kỷ lục với màn bịt mắt chồng đầu đi lên đi xuống 10 bậc thang chi trong thời gian 53,97 giây, thay vì 1 phút như Ban tổ chức yêu cầu. Đây là kỷ lục đầu tiên và là ý tưởng mới nhất trên thế giới được hai nghệ sĩ xiếc Việt Nam sáng tạo và đã thực hiện thành công, khiến cho tổ chức kỷ lục Guinness thế giới ngỡ ngàng và khẳng định đây là tiết mục gây ấn tượng mạnh nhất với khán giả trong số 30 tiết mục đến từ nhiều nước trên thế giới tham gia phá vỡ và xác lập Guinness lần này.

Quốc Cơ - Quốc Nghiệp xác lập Kỷ lục Guinness thế giới lần thứ hai

Trước đó, anh em Quốc Cơ và Quốc Nghiệp nhận lời từ tổ chức kỷ lục Guinness thế giới sang Italy xác lập kỷ lục thế giới về tiết mục chồng đầu, đi lên, đi xuống cầu thang. Vào tháng 4, họ gây ấn tượng với thế giới bởi tiết mục này tại đêm chung kết Britian's Got Talent. Trước đó vào năm 2016, Quốc Cơ và Quốc nghiệp đã chiến thắng nghệ sĩ xiếc của Trung Quốc lập kỷ lục Guinness  thế giới năm 2016. Và với chiến thắng lần thứ hai này, Họ dự định sẽ phá vỡ kỷ lục chồng đầu đi trên 90 bậc tại Việt Nam. Tiếp đó, cả hai sẽ tham gia dự án phim điện ảnh về cuộc đời của họ vào tháng 3/2019.

Với tài năng của mình, Quốc Cơ - Quốc Nghiệp không chỉ dừng lại ở mong muốn làm rạng danh nghệ thuật xiếc Việt Nam, mà còn mong muốn giới thiệu với thế giới về tài năng và nét đẹp của con người, văn hoá Việt Nam Và chính họ đã mang về cho Việt Nam những niềm tự hào mới.

*Festival quốc tế Âm nhạc Mới Á - Âu lần thứ III, do Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức từ ngày 24 đến 28 tháng 11 năm 2018 tại Thủ đô Hà Nội và tỉnh Ninh Bình. Festival hội tụ những tài năng âm nhạc thế giới tại Việt Nam, đã đem đến cho khán giả những tác phẩm âm nhạc tuyệt vời và vô cùng hấp dẫn của các nhà soạn nhạc tiêu biểu cho các trường phái âm nhạc đương đại trên thế giới, qua  tài năng âm nhạc của 200 nhạc sĩ, nghệ sĩ, ca sĩ, nhạc công đến từ trên 30 quốc gia trên thế giới và Việt Nam…Các nghệ sĩ đã cùng trình diễn những tác phẩm âm nhạc ở các thể loại từ: giao hưởng, thính phòng, hợp xướng, ca khúc nghệ thuật, ca khúc nhạc đại chúng…

Festival hội tụ những tài năng âm nhạc thế giới tại Việt Nam

Ngoài ra Festival quốc tế Âm nhạc Mới Á - Âu lần thứ III còn đem đến cho công chúng yêu âm nhạc nhiều hoạt động giới thiệu nhạc cụ dân tộc, nghi lễ âm nhạc dân tộc Việt Nam, và các hoạt động giao lưu âm nhạc giữa các nghệ sĩ âm nhạc hàng đầu thế giới với công chúng yêu nghệ thuật, nhằm tôn vinh giá trị nghệ thuật của dòng âm nhạc đỉnh cao thính phòng vốn còn mới mẻ trong đời sống âm nhạc hiện nay.

* Ảnh nude nghệ thuật, tạo kỷ lục cho triển lãm

 Triển lãm Ảnh nude nghệ thuật diễn ra tại trung tâm Giám định và Triển lãm Mỹ thuật, Nhiếp ảnh, Hà Nội từ 20 tới 27/7. Triển lãm đã giới thiệu 52 tác phẩm của 10 nghệ sĩ nhiếp ảnh theo đuổi đề tài ảnh nude nghệ thuật trên toàn quốc được lựa chọn, trưng bày. Nội dung triển lãm là ca ngợi vẻ đẹp của cơ thể, của tạo tác, mang tính nhân văn, thẩm mỹ cao.

Tác phẩm nghệ thuật “Âm dương” của tác giả Dương Quốc Định.

Trước khi triển lãm Ảnh nude nghệ thuật diễn ra, ban tổ chức định giới hạn độ tuổi người xem, khi quyết đinh  dán nhãn 18+ cho triển lãm. Tuy nhiên quyết định này đã được rút lại vào phút chót.  Vì thế, tại triển lãm, không chỉ giới nhiếp ảnh, mà đông đảo công chúng thuộc nhiều đối tượng, độ tuổi đã tới tham dự triển lãm xác lập kỷ lục về lượng người xem lên tới hàng nghìn người chỉ trong ngày đầu khai mạc.

Đây là triển lãm ảnh nude lần đầu tiên được cấp phép, cho thấy đã có sự thay đổi trong nhận thức của các nhà quản lý với đề tài nude, một đề tài vốn  được giới nhiếp ảnh quan tâm, có nhiều nghệ sĩ dành thời gian theo đuổi, trở thành mảng lớn trong sự nghiệp sáng tác của họ, nhưng trong một chừng mực nhất định vẫn chưa thoát ra khỏi định kiến trong quan niệm Á Đống chuẩn mực đạo đức, cái đẹp và văn hoá.

Vũ Khanh& Mỹ Dung