Họa sĩ Hoàng Ngọc Trúc (sinh năm 1962, TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc) nổi tiếng về tài vẽ các chủ đề quê hương, cuộc sống con người Việt Nam trên chất liệu mo cau. Từ năm 2020 đến nay, ông đã vẽ được hàng nghìn bức tranh mo cau, trong đó có 2.024 bức tranh vẽ hình rồng. Bằng tài năng và đam mê đó, người họa sĩ tâm huyết đã vừa gửi gắm niềm tin yêu vào một Việt Nam vững mạnh như rồng, vừa tạo nên sự độc đáo trong thông điệp bảo vệ môi trường đến với những người yêu nghệ thuật.

Họa sĩ, Kỷ lục gia Hoàng Ngọc Trúc bên bằng xác lập Kỷ lục Việt Nam tại Bảo tàng Tranh Hoàng Trúc (số 87, đường Lam Sơn, phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc).

Với họa sĩ Hoàng Trúc, những chiếc mo cau giản dị đã trở thành một miền ký ức không thể nào quên trong ông. Vì vậy, khi cần tìm kiếm một chất liệu để thổi hồn cho các tác phẩm nghệ thuật của mình, ông đã nghĩ ngay đến chiếc mo cau. Những chiếc mo cau mộc mạc, gần gũi và tưởng chừng như bỏ đi, nay qua bàn tay tài hoa của nghệ sĩ đã trở thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, sinh động và thân thiện với môi trường.

Để đón năm Giáp Thìn, họa sĩ Hoàng Trúc đã hoàn thành 2.024 bức tranh vẽ rồng trên mo cau với nhiều hình dạng khác nhau, màu sắc đa dạng, bắt mắt. Họa sĩ cho biết, rất khó để tìm kiếm mo cau với số lượng lớn, ông đã phải liên hệ với những đầu mối, người quen ở các tỉnh như Phú Thọ, Bắc Ninh, Bắc Giang, Tuyên Quang để tìm nguyên liệu… Tìm được nguồn rồi, nhưng cách xử lý sao cho mo cau không bị ẩm ướt, mốc là một vấn đề rất nan giải.  Và rồi, bằng quyết tâm của mình “Bộ sưu tập "Hóa Rồng" trên chất liệu mo cau đã ra đời. Ngày ông thông báo và gửi cho tôi những bức tranh trong bộ sưu tập mà ông tâm đắc, tôi đã chúc mừng và hứa với ông, có dịp sẽ lên thăm Bảo tàng Hoàng Trúc. Thế nhưng, lời hứa vẫn chỉ là lời hứa, cho đến khi, ông cùng bộ “Hóa Rồng” về Hà Nội ra mắt công chúng yêu hội họa thủ đô, tôi mới được chiêm ngưỡng những tác phẩm “ Rồng” đặc biệt của Hoàng Trúc.

Quen và đồng hành với họa sĩ Hoàng Trúc từ những ngày đầu ông bước chân vào làng Mỹ thuật, nên tôi hiểu sự quyết tâm và tình yêu hội họa ẩn sâu trong vẻ bề ngoài của một công chức lĩnh vực tư pháp. Ông từng nói với tôi, hội họa chính là liều thuốc giúp tâm ông bình an. Và với bộ “ Hóa rồng” cũng vậy, ông ấp ủ từ lâu để đón năm Giáp Thìn 2024 với mong muốn đất nước sẽ trở thành một con rồng châu Á thực thụ. Đồng thời gửi thông điệp về bảo vệ môi trường cũng như giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam.

Việc sáng tạo  bức tranh trên mo cau  là sự tổng hợp của nhiều của chi tiết nhỏ

Họa sĩ Hoàng Ngọc Trúc đã dành thời gian nghiên cứu, khắc phục sự cong vênh, ẩm mốc của mo cau trước tác động của thời tiết, cũng như cắt – tỉa, ép phẳng sao cho tự nhiên nhất. Việc tìm ra chất liệu màu để giữ được độ bền tốt nhất khi vẽ trên mo cau cũng là một thách thức, vì tính chất khô và trơn, có nhiều rãnh, nên vẽ trên mo cau là một kĩ thuật rất khó. Qua nhiều lần nghiên cứu và thực hành, ông đã quyết định dùng màu acrylic vì có độ che phủ cao, khô nhanh hơn màu nước rất nhiều, độ bền màu tốt, từ đó điều hòa màu sắc trên chất liệu mo cau cũng tạo ra nhiều mảng ánh sáng có chiều sâu.

Ngoài tài năng với hội họa, ông Trúc cũng thể hiện là một người dành trọn tình yêu cho mo cau. Ở thời điểm mà kĩ thuật số đang dần làm những bức tranh trở nên khô cứng, thì việc một người họa sĩ vẫn còn tâm huyết với các chất liệu cũ là một điều đáng trân quý. Với mục tiêu bảo vệ môi trường và thông điệp trong bộ sưu tập của mình, giá trị mà họa sĩ Trúc đem tới cho mỹ thuật nước ta là rất lớn. Mỗi bức tranh trên mo cau vì thế đều trở thành một tác phẩm nghệ thuật thân thương và gần gũi với những người yêu tranh, yêu nghệ thuật.

Nhờ nhiệt huyết và tình yêu nghệ thuật bền bỉ, Bộ sưu tập “ Hóa rồng” của ông đã được công nhận Kỉ lục Việt Nam vào ngày 2/10/2023.

Nói về việc dùng tất cả lương hưu của mình để hoàn thành bộ sưu tập, ông chia sẻ: “Nói về kinh phí làm bộ sưu tập "Hóa Rồng", tôi không thể tính toán hết được. Nhiều khi vợ tôi còn hỏi tháng này anh không có lương hưu à. Nhiều khó khăn là vậy, nhưng cũng không cản được mong muốn lớn nhất của tôi khi vẽ bộ “Hóa Rồng” trên chất liệu mo cau là để cho thế hệ trẻ bây giờ thấy được cuộc sống của ông cha ta từ xưa và những người nước ngoài khi xem tranh mo cau phải thốt lên, Việt Nam có một họa sĩ bờm - họa sĩ vẽ trên mo cau”, họa sĩ Hoàng Trúc từng chia sẻ.

Nhờ nhiệt huyết và tình yêu nghệ thuật bền bỉ, Bộ sưu tập “ Hóa rồng” của ông đã được công nhận Kỉ lục Việt Nam vào ngày 2/10/2023. Dù thời điểm đó, ông vẽ được 1.324 bức tranh mo cau hình rồng, gồm 100 bức trên những chiếc quạt mo cau và 1.224 bức hình vuông kích thước 23x23cm ( con số này đạt 2024 bức vào những ngày cuối cùng năm 2023). Năm 2021, ông bắt đầu xây Bảo tàng tranh Hoàng Trúc với 4 tầng treo tranh để đón khách tham quan. Trong không gian bảo tàng, tranh vẽ rồng trên mo cau ông trưng bày khắp mọi nơi. Trước đó, họa sĩ đã sắp xếp, vận chuyển hơn 1.000 bức tranh mo cau vẽ rồng xuống Hà Nội, bộ sưu tập “Hóa Rồng” đã được trưng bày vào đầu năm 2024 tại Trung tâm văn hóa nghệ thuật Việt Nam (Hà Nội).

Tôi vẫn dõi theo những tác phẩm nghệ thuật của ông, vẫn mong nét cọ của ông có thêm nhiều năng lượng.

Nguyễn Hà Phương