Với việc áp dụng các biện pháp khống chế dịch Covid-19 trong năm 2020 một cách quyết liệt, gồm cách ly tập trung, xét nghiệm và truy dấu tiếp xúc người nhiễm bệnh, các lãnh đạo Việt Nam được coi là thành công trong việc khống chế đại dịch và có mức tăng trưởng kinh tế hiếm hoi trong lúc hầu hết các quốc gia trên thế giới rơi vào khủng hoảng. Tờ South China Morning Post của Hong Kong gọi Việt Nam là “ngôi sao đang lên của châu Á” trong số báo giấy ra trước ngày khai mạc Đại hội.
Trong loạt bài của South China Morning Post, Đại hội lần thứ 13 Đảng Cộng sản Việt Nam được nhắc tới cùng với những thành tựu và thách thức cũng như vị thế ngày càng lớn của Việt Nam trên trường quốc tế. Ghi nhận về việc Đại hội Đảng 13 khai mạc, tạp chí tiếng Anh Nikkei Asia của Nhật Bản cho rằng các lãnh đạo của Việt Nam muốn đưa quốc gia Đông Nam Á trở thành một trung tâm mới của khu vực về sản xuất chi phí thấp và là một sự thay thế cho quốc gia láng giềng Trung Quốc.
Nhà nghiên cứu Benoît de Tréglodé, chuyên gia về Việt Nam, giám đốc khu vực châu Phi - châu Á - Trung Đông, Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Quân sự Pháp (IRSEM) đánh giá: Trước tiên phải nói là Đại hội 13 của Đảng Cộng Sản Việt Nam diễn ra trong bối cảnh rất đặc biệt. Việt Nam trải qua năm 2020 một cách đáng tự hào. Những biện pháp mạnh được đưa ra để đối phó với đại dịch Covid-19 đã mang lại một năm thành công về mặt kinh tế với sự bùng nổ về xuất khẩu và thêm nhiều thị trường mới. Tỉ lệ tăng trưởng gần 3%, dĩ nhiên là thấp hơn nhiều so với năm 2019, nhưng vẫn là một thành tích quan trọng. Nhìn vào tổng kết về kinh tế, có thể nói đội ngũ lãnh đạo mãn nhiệm đã thành công trong năm 2020.
Đại hội 13 có nhiệm vụ bầu ra những nhà lãnh đạo mới điều hành đất nước, khẳng định tính tiếp nối quyền lực và thay đổi về nhân sự, để tiếp tục đưa Việt Nam phát triển kinh tế và gia tăng sức hấp dẫn với thế giới, tận dụng triệt để thành công trong năm 2020 để tăng sức hấp dẫn của Việt Nam và tái khẳng định Đảng và chế độ đã biết vượt qua khó khăn, trở ngại tốt hơn nhiều nước khác trên thế giới. Điều quan trọng ở đây chính là sự tiếp nối và nhấn mạnh rằng Đảng là người bảo vệ nhân dân. Ngoài ra, ngành ngoại giao công chúng cũng đã mang lại thành công rực rỡ cho chế độ Việt Nam trong năm 2020.
Có lẽ nhu cầu trên đã giải thích cho việc có rất nhiều đắn đo cân nhắc trong việc tổ chức nhân sự cấp cao. Phải nhắc lại một lần nữa rằng hiếm khi Việt Nam có được một năm thành công trong việc xây dựng hình ảnh với thế giới như vậy, cũng như chính sách ngoại giao Covid thành công hơn những nước khác, kể cả so với Trung Quốc, bởi vì chính quyền Việt Nam đã biết cách làm chủ tốt hơn việc này.
*
Vẫn theo ông Benoît de Tréglodé, hiện nay Việt Nam đang cần hai điều: thứ nhất là tính liên tục, thứ hai là bầu ra một nhà lãnh đạo uy tín, biết tận dụng một cách tích cực môi trường, giúp được đội ngũ lãnh đạo vượt qua cơn bão có thể xảy ra giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ và đang biến Việt Nam phần nào đó thành con tin trong bối cảnh nhạy cảm của khu vực. Cần nhắc lại rằng sức hấp dẫn kinh tế của Việt Nam là một thách thức chính trị quốc gia đối với các nhà lãnh đạo. Khả năng hấp dẫn đầu tư nước ngoài giúp Việt Nam tạo hình ảnh cạnh tranh hơn trên thế giới là điều bảo đảm cho Đảng tiếp tục lãnh đạo và duy trì uy tín với người dân. Bối cảnh quốc tế hiện nay có nhiều thay đổi! Điều này khiến chính quyền Việt Nam hiểu rằng không được phép thất bại trong bước phát triển kinh tế.
Nhìn từ khía cạnh đó, có thể thấy những thách thức về chính trị và kinh tế liên hệ chặt chẽ với nhau. Và cũng từ khía cạnh đó, chống tham nhũng là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong làm trong sạch hơn bộ máy kinh tế, cũng như làm rạng rỡ hình ảnh Việt Nam ở nước ngoài.
*
Năm 2020, Việt Nam đã xây dựng được hình ảnh quốc gia chống dịch thành công. Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng mở ra những cơ hội cho Việt Nam và đặc biệt là sự tranh thủ lập trường của các nước phương Tây về tình hình Biển Đông... Những chiến lược này liệu có thể tiếp tục trong thời gian sắp tới? Vẫn theo Benoît de Tréglodé, hiện tại đúng là có những vấn đề về tranh chấp trên biển Đông, nhưng về mặt chính trị, Trung Quốc ít lo lắng hơn. Về vấn đề Biển Đông chiến lược và phức tạp hơn, nếu hỏi ý kiến các nhà nghiên cứu thế giới và Việt Nam, họ sẽ nói rằng những vấn đề này còn kéo dài, chứ không thể giải quyết được trong một nhiệm kỳ ở Bắc Kinh, hay ở Hà Nội hoặc tại Washington.
Việt Nam duy trì mối quan hệ song song với cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Cả hai phía đều có ưu điểm và nhược điểm. Hà Nội đã biết phát huy những thế mạnh của mình từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung (đang diễn ra và sẽ còn tiếp tục do chính quyền Joe Biden sẽ không lật lại thế cờ và tiếp tục cạnh tranh với Trung Quốc) để xây dựng hình ảnh và vị thế trên thế giới. Thành công này được giải thích qua việc chính quyền Việt Nam đã sử dụng hàng loạt công cụ an ninh và ngoại giao công chúng để nêu bật sự thành công thần kỳ của mình…
Nguồn Văn nghệ số 5/2021
