PHÒNG CHỐNG TÁC HẠI (PCTH) THUỐC LÁ:
TỔN THẤT KINH TẾ CỦA VIỆC SỬ DỤNG THUỐC LÁ
Sử dụng thuốc lá gây ra chi phí khổng lồ cho chăm sóc y tế cho những người bị bệnh do hút thuốc lá, cộng thêm tổn thất do giảm hoặc mất khả năng lao động, do hỏa hoạn và những tổn hại cho môi trường. Trên toàn thế giới, ước tính mỗi năm sử dụng thuốc lá gây thiệt hại khoảng 500 tỷ đô la Mỹ.
Trên thế giới:
Con số về tổn thất xã hội do hút thuốc gây ra ước tính ở một số nước như sau: Tại Mỹ, mức tổn thất này được ước tính là 184,5 tỷ đô la Mỹ (USD) mỗi năm; Đức: 24,4 tỷ USD; Pháp: 16,4 tỷ USD; Australia: 14,2 tỷ USD; và tại Trung Quốc là: 4,3 tỷ USD1.
Theo ước tính, trong tổng số các vụ hỏa hoạn trên thế giới thì nguyên nhân do sử dụng thuốc lá chiếm 10%. Mỗi năm sử dụng thuốc lá gây ra khoảng 1,1 triệu vụ cháy2. Mỗi năm thuốc lá gây ra khoảng 1,1 triệu vụ cháy, 17.300 ca tử vong, 60.000 ca thương tích và 27 tỷ USD tổn thất tài sản. Chỉ riêng tại Mỹ năm 2005, hút thuốc gây ra 82.400 vụ hỏa hoạn làm chết 800 người, bị thương 1660 người và thiệt hại 575 triệu USD tài sản3.
 |
| Gánh nặng về kinh tế do hút thuốc lá gây ra |
Chi phí mua thuốc lá:
Tại Anh: 9.548 triệu USD năm 2008, tại Chilê: 1.140 triệu USD năm 2008; tại Malaysia: 244 triệu USD năm 2006; tại Newzealand: 166 triệu USD năm 2004; tại Campuchia: 101.789 USD4.
Chi phí y tế liên quan đến các bệnh do sử dụng thuốc lá tại các nước ASEAN:
Tại Myanma, số tiền chi cho điều trị 8 bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá một năm là 260.499 USD; tại Lào, số tiền chi cho điều trị 3 bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá một năm là 3,34 triệu USD. Tại Malaysia, số tiền này là 790 triệu USD. Tại Thái Lan, 3,74 tỷ USD một năm là các chi phí y tế trực tiếp và gián tiếp cho các bệnh liên quan đến thuốc lá. Tại Singapore, chi phí khám chữa 5 bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 59,6 triệu USD. Chi phí y tế đặc biệt cao ở Indonesia là 1,78 tỷ USD5
Thuốc lá gây tổn hại kinh tế hộ gia đình
Tiền mua thuốc lá làm giảm các khoản chi cho giáo dục, lương thực và chăm sóc sức khỏe. Theo tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới tổng hợp một số nghiên cứu tại một số đơn vị hành chính của một số quốc gia cho thấy tại Australia tiền mua thuốc lá chiếm tới 7% chi tiêu của hộ gia đình, ở Hungary là 10.4%, và ở nông thôn Tây Nam Trung Quốc là 11%. Ở Bangladesh nếu 2/3 số tiền mua thuốc lá được dùng để mua thức ăn thì khoảng 10 triệu người sẽ tránh được suy dinh dưỡng. Trung bình ở các nước, các hộ nghèo có người hút thuôc phải tiêu tốn từ 3% đến 15% thu nhập của cả hộ gia đình cho thuốc lá.
Bệnh tật và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá thuốc còn làm suy giảm năng suất lao động, giảm thu nhập của hộ gia đình.
Tại Việt Nam
Mặc dù ngành công nghiệp thuốc lá có những đóng góp cho ngân sách quốc gia, nhưng phần đóng góp của ngành công nghiệp thuốc lá không đủ để bù đắp những tổn thất kinh tế và sức khoẻ do sử dụng thuốc lá gây ra đối với các cá nhân, gia đình và xã hội. Những tổn thất này bao gồm chi tiêu cho hút thuốc, chi cho khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc, tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm, tổn thất do cháy nổ, ô nhiễm môi trường.
Năm 2015 người dân Việt Nam đã chi mua thuốc lá số tiền là 31 nghìn tỷ đồng. Ngoài tổn thất do chi mua thuốc hút, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 nhóm bệnh (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa- hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghãn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) do hút thuốc gây ra là hơn 24 nghìn tỷ đồng một năm6.
Chi tiêu cho thuốc lá làm giảm các chi tiêu thiết yếu khác của hộ gia đình, đặc biệt là các hộ có thu nhập thấp. Một cuộc điều ra mức sống hộ gia đình cho thấy các hộ nghèo tại Việt Nam phải tiêu tốn tới gần 5% thu nhập của gia đình vào thuốc lá7. Ở những hộ này, khoản tiền mua thuốc lá thậm chí cao hơn khoản tiền chi cho y tế hay cho giáo dục. Nếu người hút thuốc nghèo bỏ thuốc, họ sẽ có nhiều tiền hơn để mua thức ăn hoặc để trả tiền học cho con em mình.
_________
1, 2, 3, 4, 5. Tobacco Atlas.Second Edition, 2006
6, 7. Chi phí y tế cho 5 nhóm bệnh liên quan đến hút thuốc lá ở Việt Nam, Đại học Y tế Công cộng - HealthBridge Canada, 2013.
VIỆT THẮNG
(Nguồn Quỹ PCTH thuốc lá – Bộ Y tế)
Báo Văn nghệ số 15/2019
