March 29, 2024, 8:43 pm

Tiểu thuyết gia người Zimbabwe đoạt giải PEN Pinter 2021

 

Tiểu thuyết gia, nhà viết kịch, nhà làm phim và nhà hoạt động người Zimbabwe - Tsitsi Dangarembga đã được trao giải PEN Pinter năm 2021 vì "ý nghĩa văn hóa" của cô khi vẽ nên biểu đồ về "sự phát triển của Zimbabwe từ một thuộc địa Anh thành một nhà nước chuyên quyền và không gặp khó khăn".

Tsitsi Dangarembga sinh năm 1959.

Dangarembga bắt đầu viết sách từ năm 25 tuổi. Cuốn sách Nervous Conditions (tạm dịch: Trạng thái thần kinh) của bà được nhà văn Doris Lessing đánh giá là một trong những tiểu thuyết quan trọng nhất thế kỉ 20, là cuốn sách đầu tiên do một phụ nữ da đen đến từ Zimbabwe xuất bản bằng tiếng Anh, cũng được liệt kê là một trong 100 cuốn sách hàng đầu của BBC đã thay đổi thế giới.

Cuốn tiểu thuyết bán tự truyện tập trung vào câu chuyện của một gia đình Shona ở Rhodesia thời hậu thuộc địa trong những năm 1960. Nervous Conditions là cuốn sách đầu tiên của bộ ba, với The Book of Not (2006) là cuốn tiểu thuyết thứ hai và This Mournable Body (2020) là cuốn thứ ba. Nervous Conditions đã tái hiện các vấn đề về chủng tộc, chủ nghĩa thực dân và giới tính trong điều kiện hậu thuộc địa của Zimbabwe ngày nay.

Tambu là nhân vật chính của cuốn tiểu thuyết, mở đầu với thông tin anh trai cô, Nhamo, vừa qua đời. Tambu không buồn về điều này vì Nhamo đã học ở một trường truyền giáo xa nhà. Điều duy nhất Tambu mong muốn là được đi học, nhưng gia đình cô rất nghèo và không đủ tiền đóng học phí.

Sau đó ít lâu, Tambu được một người chú cho theo học trường truyền giáo. Ở đó, cô trở nên thân thiết với em họ Nyasha và hoàn toàn tập trung vào việc học của mình.

Một số ấn bản tiêu biểu của Nervous Conditions, The Book of Not, This Mournable Body.

Ban giám khảo năm nay đánh giá tác phẩm của Dangarembga "thể hiện sự siêng năng, chủ nghĩa khắc kỉ và khả năng nắm bắt và truyền đạt sự thật quan trọng ngay cả trong thời kì biến động". "Thật vinh dự khi cùng đồng nghiệp cất lên tiếng nói của người phụ nữ viết về quê hương, bản lĩnh và trung thực, đó là món quà quý giá hiếm có”, nhà phê bình văn học kiêm tổng biên tập cho Canongate Ellah P Wakatama cho biết thêm.

Nhà thơ Andrew McMillan, người cũng đánh giá giải thưởng cho biết: "Khi Nervous Conditions được xuất bản năm 1988, đây là cuốn tiểu thuyết đầu tiên được xuất bản bằng tiếng Anh của một phụ nữ da đen đến từ Zimbabwe. Đây là giá sách của chúng tôi, giáo trình và trí tưởng tượng chung của chúng tôi được lấp đầy bởi nhiều người, từ các thế hệ hiện tại và tương lai, trong những năm tới”.

Dangarembga nói: "Tôi rất biết ơn vì vai trò của tôi, theo cách nói của Harold Pinter là một “cái nhìn không nao núng, không thay đổi” đối với đất nước tôi và xã hội, nơi đã gây được tiếng vang với nhiều người trên toàn cầu và năm nay với ban giám khảo của Giải PEN Pinter 2021. Tôi tin rằng sự đón nhận tích cực với các tác phẩm văn học giúp chứng minh rằng chúng ta có thể đoàn kết và trở thành những con người tích cực”.

Dangarembga sẽ nhận giải thưởng tại một buổi lễ vào ngày 11 tháng 10, nơi cô sẽ có bài phát biểu quan trọng.

Giải thưởng PEN Pinter được thành lập nhằm tôn vinh lí tưởng cao đẹp, giải do nhà văn giành giải thưởng Nobel, Harold Pinter, người đề cao những phẩm giá của con người trong xã hội và nói lên sự thật về cuộc sống và xã hội chúng ta đang sống khởi xướng.

Năm ngoái, giải thưởng đã thuộc về nhà thơ, nghệ sĩ Linton Kwesi Johnson vì những quan điểm chính trị mạnh mẽ và sự quan tâm sâu sắc đến lịch sử.

ĐÌNH PHƯƠNG theo The Guardian

Nguồn VNQĐ


Có thể bạn quan tâm