Ngày 27/12, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội thảo "Tăng cường hoạt động tuyên truyền về việc thực thi Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) và Luật phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL)

Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận các nội dung làm rõ vai trò của báo chí, truyền thông trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, xã hội, môi trường; làm rõ những nội dung cơ bản của Công ước quốc tế về kiểm soát thuốc lá, đồng thời đưa ra các giải pháp phát huy vai trò của báo chí trong việc tuyên truyền, thúc đẩy thực hiện Công ước. 

Ông Võ Thanh Lâm – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông, nhấn mạnh, thời gian qua, tác động truyền thông của các bài báo, các phóng sự phát thanh truyền hình về đề tài thuốc lá được duy trì đều đặn góp phần thay đổi nhận thức và hành vi của mọi người về tác hại của khói thuốc lá. Từ đó, góp phần thực thi các cam kết của Việt Nam trong Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá và bảo vệ, nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Ông Lâm cũng cho biết, thực hiện “Chiến dịch quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2020” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 229/QĐ-TTg ngày 17/2/2013, bằng việc phê chuẩn Công ước khung FCTC, Việt Nam với tư cách là thành viên của Công ước cam kết thực hiện các quy định của Công ước, trong đó, Điều 13 khuyến nghị các nước cấm triệt để quảng cáo, khuyến mại, tài trợ thuốc lá.

Toàn cảnh buổi Hội thảo

Ngoài ra, Luật PCTHTL tại khoản 2, 3, 8 Điều 9 và Điều 16 có quy định các hành vi bị cấm, hoạt động tài trợ đối với thuốc lá. Cụ thể, tại Điều 9, các hành vi bị cấm gồm: Quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức; Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp quy định tại Điều 16 của Luật này, Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em.

Tại Điều 16, hoạt động tài trợ gồm: Tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá chỉ được tài trợ nhân đạo cho chương trình xóa đói, giảm nghèo; phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, thảm họa; phòng, chống buôn lậu thuốc lá và không được thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng về việc tài trợ đó.

Qua Hội thảo, Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu các cơ quan báo chí tiếp tục nâng cao chất lượng nội dung các sản phẩm báo chí về nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là các chủ đề về:

- Phân tích về bản chất gây nghiện và độc hại của các sản phẩm thuốc lá; tác hại của hút thuốc, hút thuốc thụ động và các quy định cấm hút thuốc tại các địa điểm cấm hút thuốc theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá;

- Tăng cường các bài viết, phân tích về việc sử dụng chính sách kinh tế để tác động nhằm giảm thiểu việc hút thuốc lá tại Việt Nam và sử dụng các nguồn xã hội hóa để chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

- Đưa tin kịp thời về phong trào, chiến dịch, những tấm gương, mô hình tốt, những hoạt động hiệu quả để tạo hiệu ứng lan truyền theo chiều hướng tích cực, nhằm cổ vũ cho hoạt động phòng, chống tại hại của thuốc lá;

- Thực hiện và xây dựng các tác phẩm báo chí chuyên sâu phân tích về quá trình xây dựng và thực thi chính sách về phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Việt Nam.

Nói về các chế tài xử phạt liên quan đến quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, bà Trần Thị Trang – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cũng cho rằng, nhận thức về các quy định cấm quảng cáo – khuyến mại – tài trợ thuốc lá chưa tốt và tính tuân thủ quy định pháp luật về cấm quảng cáo – khuyến mại – tài trợ và trưng bày thuốc lá tại điểm bán chưa cao. Ngoài ra, lực lượng thanh tra mỏng, địa bàn rộng và chậm triển khai trong việc xử phạt từ phía các cán bộ thực thi nhiệm vụ, chưa đẩy mạnh sự phối hợp giữa các sở ngành liên quan...

Bà Lê Thị Thu – Tổ chức HealthBridge Canada khẳng định, một số cơ quan báo chí hiện nay vẫn đang vi phạm Luật PCTHTL trong việc đăng tải hoạt động tài trợ của doanh nghiệp thuốc lá và vị phạm Công ước khung FCTC trong việc phối hợp với doanh nghiệp thuốc lá thực hiện hoạt động tài trợ.

Trước thực trạng trên, Công ước khung FCTC kiến nghị, các bên tham gia cần thực hiện cấm toàn bộ mọi hình thức quảng cáo, khuyến mại, tài trợ thuốc lá, bao gồm cả hoạt động gọi là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp thuốc lá và khuyến cáo xuyên biên giới.

Đặc biệt, Hội thảo nhấn mạnh cần tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về các quy định Luật PCTHTL và Công ước Khung FCTC, cũng như tăng cường quản lý và phối hợp của các cơ quan chức năng trong việc giám sát và xử lý các vi phạm về quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị của các công ty thuốc lá trên báo chí.

Việt Thắng