Lời rêu hồn đá gồm 70 thi phẩm chan chứa những kỷ niệm lắng đọng tâm tư. Tình cảm của nhà thơ gắn bó với những chuyến đi và sự hội ngộ tương phùng với người thân yêu, đồng đội và bạn hữu thân thiết. Mỗi cuộc gặp gỡ ấy đều được khắc họa trong cảm xúc ấm áp thân thương. Hồn thơ thi sĩ mỗi lúc một dạt dào da diết. Chất tài tử mang phong vị lãng du của thơ Xuân Lợi dần dần chinh phục bạn đọc ở những con chữ gợi cảm bất ngờ. Đặc biệt tiết tấu trong thơ anh cuốn hút trong mỗi khổ thơ. Chúng tựa như những âm giai được cất lên trong bản nhạc trữ tình về những nỗi huyễn mộng trong suy tưởng. Tập thơ đã có những cung tương tư trong những giậc mộng tương phùng đó như: Chợt mưa chợt nhớ, Trời đất tương tư, Xuân miên man, Giấc mơ; Hay đó còn những Tơ mang, Giao mùa, Vu vơ, Sầu đông; Hoặc Giấc chiêm bao... Ngay bài thơ đầu tiên người đọc đã bị thu hút với những cảm xúc bất ngờ: "Giật nảy cơn mưa bất chợt", bởi "Thu giật mình lặng lẽ tóc vương, man mác mưa rào đổ bóng chờ". Hơi thơ ẩn chứa tiết tấu mới. Điều này khi đọc bài Giấc mơ mới hay kết cấu của tứ thơ trông cậy vào nhạc điệu và khúc thức chuyển động qua từng khổ thơ. Thật thú vị khi nhà thơ mở đầu: "Một chút gần/ Xao xuyến bâng khuâng/ Tim rung tần lỗi nhịp/ Lá rơi trong đời lặng câm". Rồi bất ngờ với: "Một chút xa/ Hơi thở ngọt ngào". Bài thơ găm lại những câu thơ hay trong lòng bạn đọc: "Cơn mưa gội/ Hạ về đong đưa"

Sự hiện diện những câu thơ văn xuôi đã làm mới phong vị lãng tử của thơ Xuân Lợi. Bởi chính những bài thơ này đã bổ sung cho chân dung thơ Xuân Lợi đằm thắm và da diết hơn. Những câu thơ tạo cung bậc và âm nhạc thơ của riêng anh. Người đọc bị anh chinh phục bởi những tương tác đó trong nghệ thuật ngôn ngữ mà anh tạo nên. Đó là những bài thơ đáng yêu như Chợt mưa chợt nhớ, Tháng mười riêng, Hành trình Tây Nguyên; Và phần nào ở các bài Khóc bạn, Hành trình Chăm Pa 1 và 2, Phương nam và Hải đội Hoàng Sa ngân vang!... Ẩn giấu trong hồn thơ bay bổng, Xuân Lợi cũng lộ diện góc cạnh xù xì gồ ghề của biển cả trong cách diễn đạt ý tưởng. Hai khía cạnh đó bổ sung cho nhau và hòa quyện giữa đời sống hiện thực và cảm xúc huyền ảo trong nhiều tứ thơ.

Đáng chú ý lối nói trực diện nhưng lại lung linh ánh sáng mơ hồ của ngôn ngữ thơ Xuân Lợi đã đem lại sự đồng cảm của người đọc. Và đây chính là phong cách của thơ anh. Khi đọc bài thơ Trời đất tương tư ta thấy sự đan xen đó và cũng là sự bất ngờ của thơ anh. Mở đầu bài thơ bằng hình ảnh có thể nhìn và cảm thấy: "Nắng/ Ngàn ngạt/ Bừng rưng rức" nhưng tiếp ngay đó là một câu ảo: "Ánh hồng nhởn nhơ/ Bẽn lẽn bóng xa xưa"; Hay khổ cuối cũng được tạo dựng bằng tiết tấu nhanh gấp của điệu nhạc "Rap": "Đất/ Gió ngợp/ Ngong ngóng hương/ Bùi ngùi than thở/ Nỗi niềm gánh tương tư". Cứ như vậy người đọc bắt gặp những câu thơ đậm nét tượng trưng trong nghệ thuật hiện đại. Đó là "Cồn cào tháng ngày gầy/ Lời xưa môi hé nở" (Mùa trở gió). Hay như "Thu giật mình lựng lẽ tóc vương. man mác mưa rảo đổ bóng chờ..." (Chợt mưa chợt nhớ); Hoặc gợi khúc thức dịu dàng: "Một thoáng qua/ Liễu hờn bờ vai/ Ngan ngát mùa tóc kết/ Hong nhạt nắng chiều đổ dài" (Giấc mơ); Và còn nữa với những câu thơ giàu biểu cảm như: "Thắm trên cành tìm gân biếc lá/ Lá khô cành thao thiết màu xanh" (Sắc hoa dễ gì); Hoặc lại có thể bạn đọc cũng mơ mộng với tác giả với câu thơ: "Thác Prenn ngày đêm òa nức nở/ Lửa bập bùng vắt võng cồng chiêng" (Prenn tìm nhau)...

Tập thơ Lời rêu hồn đá, nhà thơ Xuân Lợi còn dành phần khá đậm nét nỗi niềm thương nhớ cha mẹ, gia đình và đồng đội một thời khói lửa. Tình cảm của nhà thơ thiết tha chân tình đã tạo nên chiều sâu trong cảm xúc. Bạn đọc ắt sẽ đồng hành với anh trong những cung bậc tương phùng thân thương thơ ca. Trong mảng thơ này Xuân Lợi cũng đã thể hiện cảm xúc sâu sắc và mãnh liệt. Bạn đọc sẽ bắt gặp những câu thơ hay như: "Gừng sen ngan ngát chén trà/ Mẹ vui cá cháy hít hà mê man" (Tết quê). Hay niềm vui bao la của tác giả còn trong những câu thơ gần gũi với ca dao đồng nội: "Lá trầu xanh mướt câu ca/ Cau non chăm bẵm như là mẹ yêu" (Kính tặng mẹ). Đáng chú ý nhà thơ có nhiều cảm xúc với đồng đội hay những người bạn đã hy sinh vì đất nước. Trong bài thơ Màu hoa đỏ nhà thơ đã viết với sự bất ngờ: "Gió thổi vu vơ gửi môi hôn cây lá mầm non/ Tiếng ru vọng mơ bàn tay mềm chăm sóc/ Nhớ mẹ cồn cào dồn hờn đầu lê găm cây chờ giặc/ Vẫn hồi hộp run rẩy như chạm khẽ môi người". Và khi đồng đội nằm xuống trái tim nhà thơ thắt lại với cảm xúc mãnh liệt: "Mặt trận nóng niềm tin cháy mãi không thôi// Vuốt mắt bạn nằm lại lệ lăn dài lòng bủn rủn/ Giây phút lặng người ngậm ứ hờn căm" (Màu hoa đỏ).

Bên cạnh dòng thơ thế sự với những nỗi niềm nhân văn sâu lắng cùng những tìm tòi cách thể hiện khá tinh tế, nhà thơ còn có những câu thơ tài hoa khi đắm chìm trong nhịp đập mơ mộng của tình yêu. Và đó cũng là đề tài mà Xuân Lợi có thế mạnh nhất định và chiếm đa phẩn trong tập sách. Nhà thơ không xa đà vào những nỗi đau của sự chia ly hay tan vỡ mà tinh tế và diệu ảo với cảm xúc lãng mạn thầm lặng. Nét kín đáo nhưng mơ mộng làm sao: "Cơn mưa quen nhau thuở đó, thủ thỉ giận chìm trong mưa dội vỡ, lá buồn giọt rơi hổn hển, thoang thoảng hương bồ kết, chim tìm tổ ríu nhau" (Cơn mưa chợt nhớ). Phải nói đó là câu thơ tình ảo diệu tài hoa. Hay trong bài thơ Samba, nhà thơ cũng thể hiện nỗi niềm thầm kín nhưng đầy mê hoặc: "Ánh lửa chập choạng/ Bóng đêm luân vũ/ Sương mỏng chân chất dậm dật bước mê/ Con tim loạn nhịp vu vơ ngây ngất". Hay đâu đó là nỗi tương tư đến hổn hển trong lời thơ: "Trời/ Nồng nàn/ Mây mê man/ Bến bờ hổn hển/ Thủy triều khao khát tràn" (Trời đất tương tư). Bạn đọc có thể tìm gặp những cảm xúc đó của nhà thơ qua những thi phẩm: Ngàn thông lêu nghêu, Mưa hè, Đảo Ngọc bóng chiều; Hay còn đó là những hồn thơ bay bổng: Pren tìm nhau, Xuân miên man, Mùa trở gió, Giấc mơ, Ai hay... Tác giả luôn kìm nén không để cảm xúc tuôn trào dữ dội, phá cách hay hồn nhiên qua mạch thơ tình trong tập thơ mới này. Nhà thơ có cách tự thoại rất sâu lắng, đượm chất liêu trai. Tâm hồn nhà thơ rung động với nhịp đập trái tim thầm kín mơ mộng, đắm say.

Với tập thơ Lời rêu hồn đá tác giả Xuân Lợi có bước chuyển biến với những nhịp điệu mới trong nghệ thuật thi ca. Về ngôn ngữ và hình tượng nghệ thuật, nhà thơ Xuân Lợi có những tìm tòi khám phá nhất định. Phần nào nhà thơ đã để lại cho bạn đọc những ấn tượng sâu sắc qua những tứ thơ độc đáo và những câu thơ đậm chất liêu trai nhưng vẫn phát huy được nét hiện đại qua một nhịp điệu thơ của riêng mình. Đó là thành công của nhà thơ Xuân Lợi với tập thơ mới. Bạn đọc luôn hy vọng những chặng đường thơ phía trước của tác giả sẽ thành công hơn nữa.