March 29, 2024, 12:25 am

Nhà thơ Xi Chuan (Trung Quốc) nhận giải thưởng văn học Cikada (Thụy Điển)

Theo thông cáo báo chí của Viện Thụy Điển (Swedish Institute), Giải thưởng Cikada 2018 được trao cho nhà thơ Xi Chuan Trung Quốc. Giải Cikada được thành lập vào năm 2004 để kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà thơ Thụy Điển và người đoạt giải Nobel Harry Martinson. Giải thưởng Cikada được chọn trao cho nhà thơ Đông Á, người có “những tác phẩm thơ lên tiếng bảo vệ tính bất khả xâm phạm của đời sống”.

Vào trung tuần tháng Mười 2018 tại Bắc Kinh Trung Quốc, nhà thơ Lars Vargö - Chủ tịch Hội đồng Giám khảo và bà Alejandro Gamboa Castilla – Đại sứ Thụy Điển tại Trung Quốc đã tiến hành nghi thức trao giải Cikada cho nhà thơ Xi Chuan. Giải thưởng được Viện Thụy Điển tài trợ, bao gồm 3.000 euro và một tác phẩm gốm nghệ thuật của nghệ sĩ Thụy Điển Gunilla Sundström.

Xi Chuan là nhà thơ thứ 11 nhận giải thưởng cao quý này. Trước đó, giải thưởng Cikada đã được trao cho các nhà thơ: So Sakon (Nhật Bản, 2004), Kaneko Tota (Nhật, 2005), Ko Un (Hàn Quốc, 2006), Shin Kyong-rim (Hàn Quốc, 2007), Moon Chung-hee (Hàn Quốc, 2010), Mizuta Noriko (Nhật Bản, 2013), Bei Dao (Bắc Đảo, Trung Quốc 2014), Hoàng Thị Ý Nhi (Việt Nam, 2015), Yang Mu (Đài Loan, 2016), Mai Văn Phấn (Việt Nam 2017).

Nhà thơ Lars Vargö - Chủ tịch Hội đồng Giám khảo (trái) và bà Alejandro Gamboa Castilla – Đại sứ Thụy Điển tại Trung Quốc trao giải Cikada cho nhà thơ Xi Chuan

Xi Chuan (西川 - Tây Xuyên), tên thật Liu Jun là (刘军 - Lưu Quân), sinh năm 1963 tại Từ Châu thuộc tỉnh Giang Tô), hiện sống ở Bắc Kinh. Xi Chuan là nhà thơ, nhà phê bình văn học, dịch giả Trung Quốc. Ông được coi là một trong những nhà thơ đương đại quan trọng nhất ở Trung Quốc.

Từ năm 1981 đến năm 1985, ông học văn học Anh tại Đại học Bắc Kinh. Sau khi tốt nghiệp, ông làm biên tập viên cho tạp chí Huangqiu (Globus). Xi Chuan giáo sư thỉnh giảng tại Đại học New York và Đại học Victoria ở Canada. Hiện ông giảng dạy văn học cổ điển Trung Quốc tại Học viện Mỹ thuật Trung ương (CAFA) tại Bắc Kinh. Xi Chuan cùng với nhà thơ Tang Xiaodu xuất bản tạp chí Thơ quốc tế đương đại.

Xin trân trọng giới thiệu bốn bài thơ của Xi Chuan, nhà thơ đoạt giải Cikada năm 2018!


 

ĐÀN NGỰA Ở TIỂU BANG PHÍA NAM

Đàn ngựa ở tiểu bang phía Nam
mơ thấy tuyết phủ che kín cổng

Ông chủ chúng vội trèo lên giường
như một con gấu ngủ đông

Trời sẩm tối, ngựa mẹ cho chào đời
một con ngựa đen xinh xắn

Nhưng ông chủ chẳng bao giờ
Mang theo chiếc đèn

Đàn ngựa bỗng nhiên vụt chạy
ba con đang bú mẹ vội ra bãi tuyết

Ba vì sao sáng
lấp lánh từ xa

Lúc bình minh lên
con đường in móng guốc
không ai nhận ra.

CON THUYỀN ĐÁY DẸT

Một đêm giông bão tôi sẽ tự mở
Căn phòng cô đơn bị khóa cạnh tôi

Tôi có thể tìm thấy hộp diêm, mẩu nến
Một tia chớp tâm linh làm run rẩy thân tôi

Hòn đá chìm dưới đại dương cách bờ năm trăm mét
Linh hồn của con chim xây tổ trên vách đá cháy bỏng phưu lưu

Đúng, đại dương ở gần, một đêm giông bão
Tôi sẽ lắng nghe sóng vỗ và thắp nến lên

Viết cuộc sống mặt trời trên mặt đất
Và ngày chết chóc của tất cả vạn vật

Nhưng tôi là chàng trai đi về phía biển
Sau từng trải khó khăn tôi sẽ trưởng thành

Ba tiếng gõ cửa trong tim vang dội
Thủy triều dâng lên bờ cát tựa những đàn rùa

Chiếc dao găm này của đêm, chiếc ván từ tàu biển
Tôi vỗ chiếc thuyền cổ xưa, mặt trăng sáng treo cao

Một đêm giông bão tôi sẽ tự mở
Căn phòng cô đơn bị khóa cạnh tôi.


 

LOÀI CHIM

Những con chim là ngôn ngữ bầu trời
Bài ca của chúng chứa bao tĩnh lặng
Có thể đàn chim đen bất ngờ xuất hiện
Nhưng điều này không thể ngăn chặn
Những con chim cô độc, bị thương
Tìm rúc vào nhau nơi chốn vô thường

Những con chim trong ánh mặt trời
Những con chim trong ánh trăng rơi
Những vũng bùn bắn lên cao vút
Và những vụn tinh thể ký ức
Ngọn lửa không thể cao hơn đôi cánh
Hay bầu trời cũng không thể thấp hơn

Trong sự khát khao của các loài chim
Cây cối bay lên từ trái đất
Trong sự khát khao của các loài chim
Hoa quả chất lên mây thành ngọn tháp
Thành phố được xây bằng những tầng đá
Trao cho chúng một kỳ nghỉ tình yêu

Tôi nhìn thấy những con chim như thế
Mỏ ngậm hạt thóc bay khỏi tầm nhìn
Nhưng mỗi sáng
Có con chim lớn
Lượn vòng quanh trên đầu tôi
Đó là một thiên thần mặc áo giáp lộng lẫy

Đó là chú chim trong giấc mơ tôi
Với sứ mệnh canh giữ trái đất
Xuyên qua màn đêm lấp lánh ánh sao
Có một thế giới nhân loại
Liền kề cùng cõi thiêng liêng
Chúng ta đang ngất ngây lạc lối.


 

BÊN KIA SÔNG

Bên kia sông
có quả cầu lửa
quả cầu lửa
cháy suốt tháng Năm
lan sang tháng Tám

Khi nụ cây châu chấu trổ hoa
có vị giáo sư luống tuổi
nghiêm cẩn cúi đầu


Khi những chùm hoa cam rụng xuống
người con trai nề nếp của gia đình
vẫy tay và mỉm chào nàng

Nhưng nàng ở bờ bên kia dòng sông
vẫn đang cháy
như than hồng rực dưới làn nước
như chiếc mũ rơm đỏ
thổi vào không khí bởi cơn gió mạnh

Hôm qua tôi thấy
nàng đang nhìn trời xanh
hoàn toàn yên tĩnh
nhưng hôm nay
nàng cúi đầu
ngắm dòng sông chảy

Nếu ngày này, mây, mưa
nàng sẽ ở bên kia sông
vì điều gì đó
ngọn lửa của nàng
không bao giờ tắt

Nhà thơ ngắm nàng
người nông dân nhìn nàng chăm chú
nhà Mác-xít nhìn nàng đăm đăm
nàng ở bên kia sông, cháy bỏng
suốt tháng Năm
cháy lan qua. Tháng Tám

Stockholm, 3-2019

Mimmi Diệu Hường Bergström giới thiệu và dịch từ bản tiếng Anh


Có thể bạn quan tâm