March 29, 2024, 2:36 pm

Ngựa trắng và trái tim hồng

Trần Quốc Cưỡng là một nhà văn viết chăm và bền. Bắt đầu từ tập truyện Mùa bướm vàng bay in năm 2003, đến nay qua hơn 15 năm, anh đã có tác phẩm thứ 9. Tập truyện ngắn Ngựa trắng vừa mới xuất bản năm 2018 nhỏ gọn và xinh xắn như một món quà giản dị anh dành tặng cho mình, cho độc giả.

Tập truyện có dung lượng không lớn (chưa được 200 trang) nhưng có tới 21 truyện ngắn. Có những truyện như Rùa biển, Mắt thuyền, Duyên nghiệp… chỉ có 5, 6 trang sách; và cũng có nhiều truyện dài hơn 10 trang. Vì ngắn nên mỗi truyện giống như một lát cắt ngang cuộc đời - phong phú và đa dạng. Mỗi lát cắt ấy có khi chỉ để gửi một thông điệp đơn giản về cuộc sống, có khi bộc lộ nhiều suy ngẫm, cảm xúc. Mỗi câu chuyện trong Ngựa trắng cũng giống như các mảnh ghép khác nhau về màu sắc, hình dáng, kích cỡ. Hai mươi mốt câu chuyện sắp xếp pha trộn như tình cờ, ngẫu nhiên ấy đã làm nên một bức tranh chung khá đa dạng về con người và cuộc đời.

Tập truyện có nhiều truyện nhắc đến biển như Những ngôi nhà không có đàn bà, Rùa biển, Mắt thuyền, Khắc khoải biển… Nhưng cũng có nhiều truyện lấy bối cảnh là vùng núi, cao nguyên như Hoa chỉ nở một lần, Cuống cuồng gió núi… Có nhiều truyện lấy bối cảnh lịch sử xa xưa cách đây hơn bốn thế kỷ, có truyện kể về thời chiến tranh trước 1975 và nhiều truyện viết về thực tại bây giờ; có truyện nhân vật là vua chúa, có truyện là người lính, công an, phi công, là cô giáo, người mẹ già, là trẻ con… Có truyện đề cập đến số phận và tính cách con người, nhưng có truyện chỉ là cảm xúc hay sự ngưỡng mộ về cái đẹp, cái cao thượng.

Trần Quốc Cưỡng trong tâp Ngựa trắng không tự giới hạn cho mình đề tài hay phạm vi hiện thực cần sử dụng. Với kinh nghiệm viết và vốn sống dồi dào, nhà văn để ngòi bút của mình khám phá nhiều đề tài khác nhau, khai thác nhiều chất liệu cuộc sống khác nhau. Truyện Người phò trợ chúa Tiên là cách tác giả sử dụng chất liệu lịch sử để khái quát nên người anh hùng, có công mở mang đất, gầy dựng quê nhà. Truyện Ngựa trắng, Ký ức rêu phong hay Con gà Giáp mã là cách pha trộn những huyền thoại, giai thoại hoang đường với đời sống thực tế để nói về con người và nhân cách con người.

Trong truyện ngắn Ngựa trắng – truyện được chọn lấy tên chung cho tác phẩm, nhà văn có nhiều đoạn viết bay bổng, duyên dáng như:

Tiếng cười vừa dứt, chàng kỵ sỹ thúc hai chân vào hông ngựa. Con bạch mã chồm lên phi nước đại. Để lại sau lưng bầy ngựa trắng nhộn nhạo và lũ trẻ hiền lành.

Ngựa trắng hộc tốc lao xuống núi. Trước mắt hiện ra thảo nguyên cỏ bời bời. Cỏ như thảm nhung xanh bao la…”

Cách viết như vậy dễ khiến người đọc liên tưởng đến văn xuôi lãng mạn thời 1930-1945. Những câu văn nhẹ nhàng, êm ái thường lôi kéo con người về phía cái cao thượng, nhân ái. Nhân vật là chàng trai trẻ đẹp trai, ngoài tài nghệ phi ngựa, thổi sáo còn hiểu biết rất am tường về các loại ngựa. Điều quan trọng hơn hết là anh ta không bị tiền bạc lôi kéo, danh vọng quyến rũ mà đã rất bản lĩnh giữ được nghề truyền thống của ông cha và biết cách bảo lưu, nhân lên những giá trị ấy trong thời buổi hiện đại hóa.

Nhân vật của tập truyện khá đa dạng, đề tài cũng khác nhau; nhưng điểm nhất dĩ quán chi của nhà văn Trần Quốc Cưỡng chính là tấm lòng yêu thương vượt lên tất cả. Chúng tôi gọi đó là “trái tim hồng” vì anh bao dung, ngợi ca từ anh chiến sĩ công an trẻ, anh phi công đang học lái đến cô gái quê tuổi đôi mươi, hay một người gác ghi đường sắt không công, dù tuổi nghỉ hưu vẫn ngày đêm canh giữ đường tàu. Tấm lòng tin yêu của tác giả khi nhìn nhận và lý giải hiện thực như vậy luôn khiến người đọc thấy đâu đâu cũng trong sáng, tốt đẹp, kể cả khi nhà văn đang phản ánh về cái xấu. Quan điểm nghệ thuật của nhà văn, thể hiện qua tác phẩm có thể là cuộc sống cho dù có lam lũ, khổ đau vẫn còn có cái đẹp, cái cao thượng hiện diện.

Ngựa trắng, như tên của tác phẩm, có lẽ đây là hình ảnh mang tính biểu tượng về sự thiên lương, nhân ái của con người. Con ngựa đó được ký thác quá nhiều giấc mơ chạy về từ miền ký ức và mang theo tình yêu thương chan chứa cuộc đời, con người của chính tác giả.

 Nguồn Văn nghệ số 45/2018

 


Có thể bạn quan tâm