Lịch sử chính trị là bộ sách bán chạy nhất về lịch sử nhà nước hiện đại và nhận được nhiều lời khen của tác giả Francis Fukuyama vừa được Nhà xuất bản Thế Giới và Omega Plus ấn hành tại Việt Nam.
Sách gồm 2 tập (Nguồn gốc trật tự chính trị: Từ thời tiền sử đến Cách mạng Pháp và Trật tự chính trị và suy tàn chính trị: Từ cách mạng công nghiệp tới toàn cầu hóa) của tác giả Francis Fukuyama. Tác phẩm khởi đầu từ nỗ lực viết lại và cập nhật tác phẩm kinh điển Political Order in Changing Societies (Trật tự chính trị trong các xã hội biến đổi) của Samuel P. Huntington, xuất bản lần đầu năm 1968.
Cụ thể, tập một là Nguồn gốc trật tự chính trị: Từ thời tiền sử đến Cách mạng Pháp đã được bình chọn là Cuốn sách đáng chú ý nhất năm 2011 (New York Times), Cuốn sách hay nhất của năm 2011 (Globe and Mail) và Tựa sách phi hư cấu hay nhất năm 2011 (Kirkus Reviews)... Ở Nguồn gốc trật tự chính trị tác giả Francis Fukuyama đưa ra những giải thích sâu rộng về cách các thể chế chính trị cơ bản ngày nay phát triển. Dựa trên một khối kiến thức lớn về lịch sử, sinh học tiến hóa, khảo cổ học và kinh tế, tác giả đã cung cấp những hiểu biết mới mẻ về nguồn gốc của các xã hội dân chủ và đặt ra những câu hỏi thiết yếu về bản chất cũng như những bất mãn của chính trị.
Cuốn sách bắt đầu bằng câu chuyện về thể chế chính trị giữa các tổ tiên linh trưởng của chúng ta, tiếp nối theo đó là sự xuất hiện của các xã hội bộ lạc, sự lớn mạnh của nhà nước hiện đại đầu tiên ở Trung Quốc, sự khởi đầu của pháp quyền ở Ấn Độ cũng như Trung Đông, và sự phát triển của trách nhiệm giải trình chính trị ở châu Âu cho đến trước thời kỳ Cách mạng Pháp. Fukuyama giúp tìm hiểu căn nguyên qua 2 chặng: tìm kiếm nguồn gốc thật sự của trật tự chính trị và lần theo lịch sử của Trung Hoa, Ấn Độ, châu Âu cùng một vài quốc gia Hồi giáo...
Tập hai là câu chuyện của thời hiện đại, đặc biệt chú ý đến tác động của các thể chế chính trị phương Tây đối với xã hội ở các nước này khi họ tìm cách hiện đại hóa. Sau đó, cuốn sách mô tả cách phát triển chính trị xảy ra trong thế giới đương đại. Tập hai cũng nối gót câu chuyện dang dở của Tập một, kể tường tận việc nhà nước, pháp luật, và dân chủ hình thành phát triển trong vòng 2 thế kỷ qua ra sao? Chúng tương tác với nhau và với các chiều phát triển kinh tế-xã hội như thế nào, và cuối cùng đã bộc lộ những dấu hiệu suy tàn tại các nền dân chủ phát triển khác.
Qua Lịch sử chính trị Francis Fukuyama khám phá những di sản khác nhau của chủ nghĩa thực dân ở châu Mỹ Latinh, châu Phi và châu Á, đồng thời đưa ra một giải thích rõ ràng về lý do tại sao một số khu vực lại phát triển và phát triển nhanh hơn những khu vực khác. Và ông mạnh dạn tính đến tương lai của nền dân chủ khi đối mặt với tầng lớp trung lưu toàn cầu đang gia tăng và sự tê liệt về chính trị ở phương Tây. Chính vì vậy Lịch sử chính trị trở thành cuốn sách chiến thắng về học thuật, đồ sộ về quy mô, vững vàng về lý luận và giàu tính khuyến nghị. Nói tóm lại, đây là một tác phẩm kinh điển.
Nguyễn Phương
