Đoàn nhà văn chúng tôi gồm năm người, nhà thơ Hà Văn Thể, nhà văn Thế Đức, nhà văn Dili, nhà văn Linh Nga Niê kdam, và nhà thơ Vũ Thị Minh Nguyệt lên đường đi Ấn Độ vào ngày mồng năm tết Canh Tý (2020) để dự buổi lễ khai mạc Hội chợ sách quốc tế do quốc gia này tổ chức tại thành phố Kolkata theo lời mời của Ủy ban đoàn kết Ấn - Việt, bang Tây Bengal, do nhà văn, tiến sĩ thần học Geetesh Sharma làm chủ tịch.

Thật cảm động biết nhường nào, khi ai cũng biết Ấn Độ là một đất nước tuy có nền kinh tế được công nhận lớn thứ bảy thế giới về tổng thu nhập quốc nội tính theo giá hối đoái, nhưng thu nhập bình quân đầu người còn khá thấp, chỉ đạt 4031 USD/năm, do vậy, đời sống của người dân Ấn Độ vẫn chỉ ở mức rất khiêm tốn so với các nước có nền kinh tế phát triển. Thế nhưng, những người bạn Ấn Độ đã dành cho chúng tôi một tình cảm thật nồng hậu, ấm áp và hết sức thân tình.

Đoàn nhà văn Việt Nam trên khán đài trong buổi lễ khai mạc Hội chợ sách Quốc tế tại thành phố Colkata - India.

Khoảng hơn bảy giờ tối, máy bay hạ cánh xuống sân bay Kolkata. Đón chúng tôi là những thành viên của ủy ban đoàn kết Ấn Việt. Mặc dù chưa hề một lần gặp mặt, nhưng tình cảm luôn hướng về nhau nên cũng không khó khăn là mấy để chúng tôi tìm được đến nhau. Những người bạn Ấn Độ hết sức vui mừng, đeo lên cổ chúng tôi mỗi người một vòng hoa huệ trắng muốt. Ở Ấn Độ, phong tục đeo hoa lên cổ như vậy là biểu hiện cho việc gieo trồng công đức, phước báu, trí huệ tốt đẹp trong cuộc sống đối với những người khách quý.

Các bạn mời chúng tôi lên xe ô tô rồi tất cả được đưa về một khách sạn nằm trên đại lộ Hồ Chí Minh. Ở trung tâm thành phố Kolkata có một con đường rất đẹp được mang tên lãnh tụ thiên tài của Việt Nam. Đường đi ngoắt nghéo, quanh co, chật chội, giao thông lộn xộn, có những dãy phố dài tới vài cây số, dân cư sống chen chúc trong những túp lều dựng tạm khiến chúng tôi đều liên tưởng tới câu chuyện Triệu phú khu ổ chuột. Mất cả tiếng đồng hồ chúng tôi mới tới được nơi tạm trú.

Ngay từ buổi tối đầu tiên ấy, chúng tôi đã được ông Sharma tiếp đón chúng tôi rất chu đáo. Ông Geetesh Sharma là một ông già đã ở tuổi tám mươi có lẻ, đầu hói cao, râu tóc bạc phơ, bước đi của ông chậm rãi, có phần hơi lập cập, chỉ khi nghe ông nói thì mới nhận thấy ông vẫn là người còn rất minh mẫn. Trong những ngày sau đó, chúng tôi đã nhiều lần được nghe ông Sharma diễn thuyết trên các diễn đàn. Ấn tượng về một ông già lập cập lúc ban đầu và những câu tự hỏi làm sao ông có thể lãnh đạo được một tổ chức quốc tế lớn như vậy đã lập tức biến mất. Thay vào đó bằng sự cảm phục về trí tuệ của ông. Chúng tôi đã tận mắt chứng kiến ông Sharma diễn thuyết hàng giờ mà không cần sách vở, không cần giấy tờ. Nữ nhà văn kiêm phiên dịch: Dili - nói với chúng tôi, mọi ngôn từ, ý tứ vẫn rõ ràng, mạch lạc, khúc chiết đến mức không thể ngờ. Chẳng thế mà cả hội trường hàng trăm người ngồi nghe cứ im phăng phắc…

Sớm hôm sau, khi chúng tôi vừa ăn sáng xong, ông Sharma cùng một số thành viên trong tổ chức của ủy ban đoàn kết Ấn Việt bang Tây Bengal đã có mặt. Sau khi mời chúng tôi dùng tiệc café, việc đầu tiên, ông Sharma và các thành viên trong đoàn đưa chúng tôi tới thăm tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại công viên Chiến thắng nằm trên đại lộ Hồ Chí Minh. Các bạn đã chuẩn bị sẵn cho chúng tôi một khay lớn đựng hoa tươi để rắc xung quanh tượng Bác. Việc rắc hoa tươi quanh tượng đài là việc làm của người Ấn Độ để tỏ lòng tôn kính đối với các bậc vĩ nhân đã quá cố. Chủ tịch Hồ chí Minh của chúng ta vốn là một người bạn lớn của nhân dân Ấn Độ, được các bạn hết sức tôn kính, không khác gì đối với lãnh tụ thiên tài của chính nhân dân và đất nước Ấn Độ là Nawaharlal Nehru.

Sau khi viếng thăm tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng tôi đi thăm rất nhiều công trình văn hóa, di tích lịch sử, đời sống tâm linh của người Ấn Độ. Ấn tượng nhất là bảo tàng lịch sử có trưng bày một số hiện vật của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người đi qua và đến thăm Ấn Độ trong những năm 1946 và 1958. Từ chiếc điện thoại rất độc đáo, chiếc ghế ngồi và bàn làm việc của Người trong phòng nghỉ đều gây cho chúng tôi một cảm xúc vô cùng mạnh mẽ. Anh Arwind Kori, một thành viên trong tổ chức Hội Hữu nghị Ấn - Việt nói với chúng tôi: Hồ Chí Minh là lãnh tụ kính yêu của các bạn nhưng luôn sống mãi trong trái tim của chúng tôi…

…

Bước sang ngày thứ ba trên đất nước Ấn Độ, và cũng là ngày chính thức hoạt động đúng với mục đích của chuyến đi. Đó là tham dự lễ khai mạc Hội chợ sách quốc tế được các bạn tổ chức rất trang trọng. Đoàn nhà văn Việt Nam được mời ngồi trên khán đài. Ông Geetesh Sharma đã giới thiệu chúng tôi như thượng khách với tất cả những người đến tham dự. Sau đó, chúng tôi được các thành viên trong tổ chức của bạn đưa đi giới thiệu từng gian hàng. Có một điều đã làm chúng tôi vô cùng sượng sùng với bạn, bởi trong hơn một trăm gian hàng của hơn một trăm nước trên thế giới tham dự, từ Mỹ, Anh, Pháp, Nga đến các nước rất xa xôi với Ấn Độ tận Nam Mỹ như Brazil, Chi Lê… đều không có một nước nào được mời làm đại biểu tham dự lễ khai mạc Hội chợ. Duy nhất chỉ có Việt Nam là nước được các bạn Ấn Độ mời thì lại không hề có gian hàng sách nào tham gia Hội chợ để giới thiệu với bạn bè và du khách quốc tế…

Kết thúc buổi lễ khai mạc hội chợ, ông Geetesh Sharma và các thành viên của Uỷ ban đoàn kết Hội hữu nghị Ấn - Việt đã chiêu đãi chúng tôi một bữa tiệc rất thịnh soạn. Đây cũng là bữa tiệc kết hợp cho việc chia tay với đoàn khách quý Việt Nam, vì chỉ còn một ngày nữa chúng tôi lưu trú trên đất nước của các bạn.

Buổi sáng hôm chia tay, ông Geetesh Sharma và các thành viên trong Uỷ ban đoàn kết Hội hữu nghị Ấn - Việt bang Tây Bengal đã có mặt từ rất sớm. Mọi người lần lượt ôm chặt chúng tôi. Những cái ôm hôn đầy lưu luyến khiến cả năm nhà văn chúng tôi đều hết sức nghẹn ngào, xúc động. Nước mắt chúng tôi cứ rưng rưng chỉ muốn vỡ oà. Nhà văn Dili đã thay mặt đoàn nhà văn Việt Nam nói với ông Geetesh Sharma và tất cả các thành viên trong đoàn: Các bạn mãi mãi là những người bạn vô cùng yêu quý của chúng tôi nói riêng và của tất cả nhân dân Việt Nam nói chung…

Hôm nay ngồi viết những dòng chữ này, tôi vô cùng bồi hồi thương tiếc nhớ tới ông Geetesh Sharma. Ông Geetesh Sharma đã vĩnh viễn ra đi vì đại dịch covid 19 năm 2021 (30/8/2021) tại thành phố Colkata thuộc tiểu bang Tây Bengal, quê hương vô cùng mến khách của ông…

Nguồn Văn nghệ số 7/2022