HƯỚNG TỚI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM LẦN THỨ X
Ngay sau thành công của Đại hội hội cơ sở đầu tiên được tổ chức trong lộ trình tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X; Đại hội Chi hội Nhà văn Quân đội; Sáng ngày 12/9/2020, tại Hà Nội, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức Hội nghị lãnh đạo chi hội nhà văn các tỉnh phía bắc, để cùng bàn bạc thống nhất phương án tiến hành các Đại hội cơ sở tiếp theo. Một cuộc hội nghị tương tự như vậy cũng đã được tổ chức tại Thanh Hóa đối với lãnh đạo các chi hội nhà văn khu vực Bắc miền Trung vào ngày 16/9/2020. Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, trực tiếp tham gia chủ trì và chỉ đạo các hội nghị.
Theo Hướng dẫn số 87-HD/BTGTW của Ban Tuyên giáo Trung ương ngày 25-3, về việc thực hiện Chỉ thị số 31-CT/TW, ngày 22/01/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về Đại hội các hội văn học, nghệ thuật và Liên hiệp các hội văn học, nghệ thuật Việt Nam; Đại hội Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X sẽ được tiến hành theo hai cấp, là Đại hội cơ sở và Đại hội toàn quốc. Nhưng do tình hình dịch Covid-19 đang có những diễn biến phức tạp, nên ở cấp Đại hội cơ sở, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam và các chi hội nhà văn ở từng khu vực sẽ cân nhắc giữa hai phương án: Lấy Chi hội làm cơ sở hay lấy Khu vực làm cơ sở để tổ chức Đại hội. Trong cả hai cuộc hội nghị này, hầu hết lãnh đạo các chi hội nhà văn đều có nguyện vọng tiến hành đại hội cơ sở tại các chi hội, nên phương án này đã được lựa chọn. Tùy theo tình hình cụ thể ở từng chi hội mà Đại hội cấp cơ sở Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X sẽ là một nội dung trong chương trình trong Đại hội chi hội (nếu nhiệm kỳ của chi hội trùng với thời gian tổ chức đại hội cơ sở) hoặc một hội nghị chuyên đề phục vụ cho Đại hội Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X (nếu nhiệm kỳ của chi hội không trùng với thời gian tổ chức đại hội cơ sở). Đại hội cơ sở sẽ do Chi hội trưởng điều hành. Với những địa phương chưa thành lập được chi hội, Ban Chấp hành sẽ cử một nhà văn đứng ra triệu tập đại hội. Địa phương có 1 hội viên sẽ là đại biểu đương nhiên của Đại hội toàn quốc, được mời tham dự trực tiếp.
Nội dung Đại hội cơ sở tổ chức tại các chi hội được định hướng thống nhất như sau:
1. Đóng góp ý kiến vào các Văn kiện của Đại hội Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X (sẽ được gửi đến các hội viên ngay sau khi có thời gian tổ chức đại hội cơ sở chính thức của mỗi chi hội, cùng với các loại phiếu bầu đại biểu, phiếu đề cử các chức danh của Hội), bao gồm Báo cáo của Ban Chấp hành, Báo cáo của Ban Kiểm tra và Báo cáo sửa đổi điều lệ.
2. Thảo luận về các vấn đề liên quan đến hoạt động chuyên môn và công tác tổ chức của Hội, trong đó có 2 vấn đề cần lưu ý. Một thuộc chuyên môn, là xác định nhân vật trung tâm của văn học hiện nay; và một thuộc công tác tổ chức, là sự tồn tại của các liên chi hội văn học hiện nay còn cần thết nữa hay không, khi mà thực tế hầu hết các địa phương đều đã đủ số lượng hội viên để thành lập chi hội.
3. Với nhiệm vụ bầu đại biểu đi dự Đại hội toàn quốc, việc tổ chức đại hội cơ sở ở các chi hội sẽ có thuận lợi là tất cả các tỉnh đều sẽ có đại biểu tham dự; song sẽ có vấn đề phát sinh ở chỗ khó đảm bảo được tỷ lệ 1/2 số lượng đại biểu khi lựa chọn, bởi số hội viên ở các chi hội sẽ ít và lượng số lẻ sẽ nhiều hơn nếu bầu theo khu vực. Giải pháp để khắc phục tình trạng này là nếu chi hội có số hội viên ít hơn 10 người thì sẽ lấy 2/3, còn chi hội có trên 10 hội viên thì sẽ lấy 1/2. Ngoài ra các tiêu chuẩn ưu tiên về tuổi, về giới, về năm kết nạp… vẫn áp dụng như những lần đại hội trước.
4. Việc giới thiệu các chức danh chủ chốt, các ủy viên Ban Chấp hành và Ban Kiểm tra của Hội Nhà văn Việt Nam khóa X vẫn sẽ được tiến hành theo quy định. Theo dự kiến, Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa X sẽ gồm 11 người. Ngoài những tiêu chuẩn về tính tiêu biểu trong sáng tác, về tác phẩm và về thời gian tham gia sinh hoạt hội; có lưu ý đến các yếu tố khu vực, dân tộc, giới, và vị trí công tác dự kiến. Ban Kiểm tra khóa X cũng được dự kiến là 5 người. Căn cứ vào giới thiệu tại các Đại hội cơ sở, Ban Chấp hành sẽ xây dựng một danh sách đề cử để trình ra Đại hội toàn quốc.
Thời gian tiến hành Đại hội cơ sở được ấn định từ ngày 11/9/2020, là ngày diễn ra Đại hội đầu tiên tại Chi hội nhà văn Quân đội, và sẽ kết thúc vào ngày 10/10/2020. Để đảm bảo thành công của các đại hội cơ sở, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức một tổ giúp việc và sẽ sẵn sàng tham gia hỗ trợ khi các chi hội có yêu cầu. Giả thiết đặt ra là tình huống bầu đại biểu tham dự Đại hội toàn quốc, nếu không có sự hỗ trợ thì có thể sẽ dẫn đến tình trạng người bỏ phiếu cũng là người kiểm phiếu. Tuy nhiên giả thiết này đều đã được các chi hội có phương án khắc phục.
Ngay sau hai cuộc hội nghị của lãnh đạo chi hội nhà văn các khu vực, lộ trình tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X đã thực sự chuyển động. Không phải là không có những nuối tiếc khi Đại hội cơ sở không được tổ chức ở phạm vị khu vực, bởi như vậy các nhà văn sẽ mất đi một cơ hội để được gặp gỡ, giao lưu và để lắng nghe nhau trong một không khí chân tình nồng ấm của văn chương và bầu bạn, điều mà họ đã từng hẹn với nhau từ 5 năm trước. Thế nhưng nuối tiếc cũng chỉ thoảng qua thôi, bởi đã là nhà văn, thì tận cùng của sự gặp gỡ vẫn là ở những trang viết từng ngày…
L.N.A
Nguồn Văn nghệ số 39/2020
