NGÀY THẾ GIỚI KHÔNG HÚT THUỐC LÁ VÀ TUẦN LỄ QUỐC GIA KHÔNG THUỐC LÁ TỪ 25 ĐẾN 31/5/2020

Với sự hỗ trợ của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá từ nhiều năm qua, tại Hòa Bình, công tác PCTH thuốc lá đã được đẩy mạnh. Ngày 09/10/2014 UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1462/QĐ-UBND về việc Thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá. Ban chỉ đạo gồm các đồng chí: Bùi Văn Cửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh là Trưởng ban, Đ/c Trần Quang Khánh, Giám đốc Sở Y tế là Phó trưởng ban thường trực, Thành viên BCĐ là Lãnh đạo các Sở, ngành, đoàn thể liên quan; Văn phòng thường trực đặt tại Sở Y tế tỉnh.

Đại diện lãnh đạo UBND huyện Đà Bắc và Ban quản lý các khu công nghiệp đã ký Cam kết thực hiện Chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá với Ban chỉ đạo PCTHTL tỉnh

Qua đó, các quy chế, kế hoạch về phòng chống tác hại thuốc lá được triển khai sâu rộng tới các Sở, ngành, đoàn thể; chỉ đạo, hướng dẫn các huyện, thành phố triển khai thực hiện: Thành lập Ban chỉ đạo; Đưa nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào nội quy, quy chế của đơn vị; Xây dựng kế hoạch hoạt động phòng chống thuốc lá hàng năm và tổ chức triển khai thực hiện; Chỉ đạo các đơn vị ký cam kết thực hiện môi trường không khói thuốc nhất là ở các cơ sở khám, chữa bệnh, trường học và nơi làm việc. Một số đơn vị đã đưa nội dung không hút thuốc lá tại đơn vị vào đánh giá thi đua của cán bộ công chức của đơn vị. Các huyện, thành phố đã ra các văn bản chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn, UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức thực hiện công tác phòng chống tác hại thuốc lá.

Qua 05 năm triển khai thực hiện từ năm 2013 - 2018 kết quả đạt được rất đáng khích lệ. 100% lãnh đạo tỉnh, các  sở ban ngành địa phương đã nhận thức rõ về Luật PCTHTL và các văn bản liên quan;  97% người dân tại cộng đồng hiểu biết về tác hại của thuốc lá; 70% người dân tại cộng đồng hiểu biết về một số bệnh liên quan đến thuốc lá;  65% người dân tại cộng đồng biết về quy định của Luật PCTHTL. Đồng thời tăng cường công tác truyền thông như: Xây dựng 06 phóng sự tuyên truyền về PCTHTL và Luật PCTHTL; 39 lần phát sóng các thông điệp truyền thông về PCTH thuốc lá phát sóng trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; Sản xuất đĩa nội dung tuyên truyền về PCTHTL phát trên hệ thống loa, đài phát thanh của 210 xã, phường, thị trấn; 06 cuộc tọa đàm/đối thoại về PCTH thuốc lá được thực hiện tại 06 xã thuộc 03 huyện trong tỉnh; 5.250 lần phát sóng các thông điệp truyền thông về PCTH thuốc lá trên hệ thống phát thanh của các xã/phường/ thị trấn trong toàn tỉnh (210 xã); Viết và đăng 32 bài báo về phòng, chống tác hại của thuốc lá đăng trên Báo Hòa Bình; Viết 22 bài về phòng, chống tác hại của thuốc lá đăng trên Cổng thông tin điện tử của ngành; 12 Tin, bài viết được xây dựng và đăng trên Bản tin giáo dục sức khỏe. Bên cạnh đó, đã tập huấn được 14 lớp với 564 cán bộ là Thanh tra, công an, quản lý thị trường nội dung về Luật PCTH của thuốc lá, các văn bản xử phạt có liên quan. Sau khi tập huấn Ban chỉ đạo tỉnh giao nhiệm vụ cho Thanh tra ngành Y tế chủ trì thành lập 1 đoàn kiểm tra, giá sát liên ngành. Đoàn kiểm tra giám sát liên ngành đã tổ chức kiểm tra, giám sát trên 20 địa điểm là cơ quan, đơn vị trường học, Nhà hàng, khách sạn, cơ sở kinh doanh bán buôn, bán lẻ thuốc lá. Đoàn kiểm tra liên ngành đã tiến hành lập biên bản kiểm tra theo mẫu ban hành của Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá. Nhắc nhở các vi phạm và các đơn vị được kiểm tra cam kết thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về phòng chống tác hại của thuốc lá và các văn bản có liên quan.

Trong 05 năm triển khai chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá tại tỉnh Hòa Bình đều nhận được sự quan tâm, ủng hộ của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở; được sự quan tâm ủng hộ của xã hội; Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị đã có sự quan tâm nhiều hơn đến thực hiện Luật PCTHTL; Bước đầu đã xây dựng được hệ thống thanh tra viên phòng chống tác hại thuốc lá.

Hàng năm Chương trình nhận được sự quan tâm hỗ trợ về chuyên môn kỹ thuật và kinh phí hoạt động từ Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá - Bộ Y tế. Chương trình Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã có hệ thống văn bản pháp quy, hành lang pháp lý đầy đủ để hoạt động. Tuy nhiên, một số đơn vị tuyến cơ sở còn chưa quan tâm đúng mức đến công tác phòng, chống tác hại thuốc lá; Nguồn lực, cơ sở vật chất hỗ trợ truyền thông phòng chống tác hại thuốc lá như hệ thống truyền thanh tại cơ sở, tranh, tờ rơi tuyên truyền, con người được huấn luyện về truyền thông…còn hạn chế; Việc giám sát thực hiện công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại các đơn vị còn gặp nhiều khó khăn liên quan đến thẩm quyền giám sát cũng như nể nang trong quan hệ tại đơn vị; Việc đưa quy định về hạn chế hoặc không hút thuốc lá trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước tại một số địa phương còn chưa triển khai được tới tận các xã, thôn bản, việc đôn đốc thực hiện còn gặp nhiều khó khăn. Hệ thống thanh tra viên còn thiếu nhất là tuyến cơ sở, thanh tra viên chưa được tập huấn huấn luyện, chưa có kinh nghiệm triển khai luật phòng chống tác hại thuốc lá tại cơ sở;  Kinh phí dành cho hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá tại các tuyến ở địa phương hầu như không có mà chủ yếu dựa vào nguồn hỗ trợ từ Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá - Bộ Y tế, nên còn gặp nhiều khó khăn trong giám sát, kiểm tra, tập huấn, huấn luyện nâng cao năng lực cán bộ làm công tác phòng, chống tác hại thuốc lá; Vấn đề tổ chức hoạt động tại các đơn vị còn chưa được quan tâm đúng mức, một số lãnh đạo chưa làm gương tốt cho cán bộ trong đơn vị, việc tự giám sát, nhắc nhở còn có sự nể nang…nên vẫn còn vi phạm quy định cấm hút thuốc lá trong đơn vị. Chưa có hệ thống tư vấn hỗ trợ cai nghiện thuốc lá đến cơ sở; Công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành trong triển khai thực hiện công tác này còn chưa được chặt chẽ; Việc áp dụng các chế tài xử lý vi phạm trong kinh doanh thuốc lá còn ít; Hệ thống cán bộ làm công tác PCTHTL còn mỏng, kiêm nhiệm, ít thời gian dành cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá. Do đó, để Luật phòng chống tác hại thuốc lá triển khai có hiệu quả đòi hỏi phải có sự chung tay vào cuộc của các cấp chính quyền từ tỉnh đến địa phương, đặc biệt là có sự hỗ trợ về nguồn lực tài chính để chương trình được triển khai sâu rộng hơn đến người dân trên địa bàn tỉnh./.

Bệnh nhân Bùi Văn Hùng - huyện Kim Bôi, có thâm niên mấy chục năm hút thuốc lá, được điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính tại khoa Hồi sức Tích cực BVĐK tỉnh.

Minh Thủy (Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh)

QUỸ PHÒNG, CHỐNG TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ XÂY DỰNG ỨNG DỤNG PHẦN MỀM ĐIỆN THOẠI DI ĐỘNG

ĐỂ TIẾP NHẬN PHẢN ÁNH CỦA NGƯỜI DÂN VỀ VIỆC THỰC HIỆN

LUẬT PHÒNG, CHỐNG TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ

Sau khi Nghị định số 176/2013/NĐ-CP về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế được ban hành, Quỹ PCTH thuốc lá đã hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố tổ chức tập huấn cho 8.271 công an các tỉnh, thành phố về  xử lý vi phạm hành chính về PCTH Thuốc lá. Công tác thanh tra, kiểm tra ngày càng có nhiều chuyển biến với sự tham gia tích cực của lực lượng công an các tỉnh, thành phố thông qua sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo PCTH thuốc lá Bộ Công an; sự tham gia của thanh tra Bộ Y tế, Ủy ban nhân dân một số quận tại Hà nội như quận Hoàn kiếm, Tây Hồ, Hoàng Mai, Đống Đa. Tại các tỉnh, thành phố, công tác kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá cũng được các đơn vị nhận hỗ trợ của Quỹ tham mưu cho Lãnh đạo các Sở ngành và Ủy ban nhân dân các cấp để thành lập đoàn kiểm tra liên ngành hoặc lồng ghép với các nội dung kiểm tra khác trên địa bàn tỉnh. Giai đoạn 2015-2018, các lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra hơn 4.000 đơn vị trên toàn quốc. Về việc kiểm tra vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, buôn bán hàng giả, hàng cấm theo Nghị định 185/2013/NĐ-CP, theo Báo cáo của Bộ Công An, công an các tình, thành phố đã bắt và xử lý 2.316 vụ với số tiền phạt là 37,324 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện nay công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về PCTH thuốc lá còn gặp rất nhiều khó khăn như: Lực lượng thanh tra mỏng trong khi ý thức tuân thủ các quy định cấm hút thuốc của nhiều người còn hạn chế; Thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, lại được bày bán khắp nơi, là một nguyên nhân làm gia tăng việc hút thuốc ngay cả tại những nơi có quy định cấm; Hành vi hút thuốc xảy ra nhanh, các lực lượng chức năng khó khăn trong việc xác định vi phạm nếu không có các thiết bị nghiệp vụ được phép sử dụng làm cơ sở cho việc xử phạt (phạt nguội); Quỹ PCTH thuốc lá không được phép hỗ trợ kinh phí cho hoạt động thanh tra, xử lý vi phạm. Do đóthời gian qua, với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, việc kiểm tra chủ yếu mới chỉ tập trung tại khu vực  khách sạn, nhà hàng và một số cơ sở trường học, bệnh viện, nơi làm việc, bến tàu, xe...

Để nâng cao hiệu quả thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tăng cường sự giám sát của người dân, kịp thời tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh về các hành vi vi phạm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đang xây dựng và thí điểm ứng dụng phần mềm (app) trên điện thoại di động. Ứng dụng này cho phép người dân chụp và gửi các hình ảnh vi phạm Luật PCTH thuốc lá và gửi tới các cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý kịp thời, đặc biệt là các hành vi vi phạm các quy định về địa điểm cấm hút thuốc, hành vi không treo biển có chữ hoặc biểu tượng cấm hút thuốc tại các địa điểm như khách sạn, nhà hàng, nơi làm việc, bến tàu, xe...; hành vi trưng bày số lượng bao/tút/hộp thuốc lá tại các điểm bán lẻ vượt quá số lượng được phép...Ứng dụng này dự kiến sẽ thí điểm tại 02 quận của thành phố Hà Nội trong thời gian tới.

Việt Thắng (nguồn Quỹ PCTH Thuốc lá – Bộ Y tế)