March 28, 2024, 5:24 pm

Di chúc Bác Hồ và Đổi mới, Phát triển hôm nay

 

Trong lễ truy điệu trọng thể vĩnh biệt chủ tịch Hồ Chí Minh tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội sáng 9/9/1969, đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất (nay là Tổng Bí thư) Ban chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) đã thay mặt Đảng, Nhà nước và toàn dân tộc công bố bản Di chúc thiêng liêng của Bác Hồ để lại cho toàn dân toàn Đảng, cùng với năm lời thề vĩnh biệt trước anh linh của Người.

Cũng từ ngày ấy, toàn Đảng, toàn Dân, toàn Quân ra sức thực hiện những lời căn dặn cuối cùng của Người trong Di chúc. Nội dung năm lời thề ấy phản ánh sâu sắc và đầy đủ nhất tư tưởng - đạo đức - phong cách Hồ Chí Minh kết tinh và tỏa sáng từ Di chúc thiêng liêng.

Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Bác Hồ, chúng ta một lần nữa tìm hiểu nội dung Di chúc qua 1000 từ chứa đựng những lời dặn dò ân cần của Bác, nổi bật ở hai mệnh đề ngắn gọn:

- Trước hết nói về Đảng.

- Đầu tiên là công việc đối với con người.

      Bác là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta. Nhớ lại năm ấy, nhân dịp sinh nhật Đảng lần thứ 39 (ngày 3/2/1969), Bác cho công bố trên báo Đảng tác phẩm quan trọng “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” mà giờ đây đọc lại ta thấy thấm thía, sâu sắc biết bao. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và Nghị quyết Trung ướng 4 (khóa XII) cùng một chủ đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, quyết đẩy lùi suy thoái, quyết làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh đã thể hiện đúng tư tưởng và những trù liệu, lo toan, dằn vặt của Bác lúc bấy giờ. Đủ thấy tầm nhìn chiến lược của Bác, tính thời sự còn nguyên vẹn lửa nóng toát lên từ tư tưởng của Người.

Nói về Đảng, Bác căn dặn đầu tiên là vấn đề đoàn kết, bởi nó quan trọng, hệ trọng biết nhường nào, nhất là khi Đảng đã cầm quyền, đối với sức chiến đấu và sinh mệnh của Đảng, sự tồn vong của chế độ. Người căn dặn, các đồng chí từ Trung ương tới chi bộ phải giữ gìn đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Bác căn dặn, trong Đảng phải thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình… và phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau. Những nội dung trên đây có ý nghĩa khai sáng thức tỉnh đối với mọi thế hệ trong toàn Đảng, toàn dân; khi chỉ trong một đoạn ngắn nói về Đảng cầm quyền, đã bốn lần Bác nhấn mạnh chữ “thật”: “Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.

Cuộc đời của Bác là cuộc đời tranh đấu gian lao và anh dũng, dấn thân và hy sinh vì độc lập của Tổ quốc, vì tự do và hạnh phúc của dân tộc và nhân dân. Và bởi thế, Người suốt đời ở ngoài vòng danh lợi, dâng hiến đến mức quên mình, hóa thân vào nhân dân của dân tộc mình và của nhân loại khổ đau, để căn dặn mọi việc cụ thể, thấu đáo, không sót một việc nào, từ việc lớn đến việc nhỏ, trước mắt cũng như lâu dài để lo cơm ăn, áo mặc, nhà ở, học hành, chữa bệnh cho dân; đền ơn đáp nghĩa những người có công, chăm lo giáo dục thế hệ tương lai, nhất là trù tính miễn thuế nông nghiệp cho bà con nông dân, ngay sau khi thắng lợi, giảm bớt gánh nặng đóng góp của dân, nhất là nông dân.

Đó là chủ nghĩa nhân văn cao cả, là chỗ đến của tư tưởng - đạo đức - phong cách của Người. Bởi tầm lớn lao ấy, bởi đức khoan dung, bao dung vĩ đại ấy, Người sống mãi trong lòng dân và trong trái tim nhân loại. Bản Di chúc chan chứa tinh thần lạc quan tin tưởng của Người. Người truyền dẫn niềm tin, khơi nguồn cảm hứng cho tất cả mọi người chúng ta. Di chúc trù tính tương lai, triển vọng tươi sáng của dân tộc Việt Nam với tất cả sự sâu sắc, minh mẫn, thông tuệ của bậc vĩ nhân - nhà tư tưởng thiên tài Hồ Chí Minh, nhà văn hóa kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, là hình ảnh của dân tộc, tinh hoa và khí phách của dân tộc

Bấy giờ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang vô cùng ác liệt, nhưng  Người đã kín đáo và vô cùng tinh tế gửi vào trong Di chúc cả quan niệm về Đổi mới - Hội nhập và Phát triển, hình dung rõ đây là một cuộc chiến đấu khổng lồ chống lại những gì cũ kỹ, lạc hậu, hư hỏng để xây dựng những cái mới mẻ, tốt tươi. Phải dựa vào dân, tập hợp lực lượng toàn dân, gây dựng phong trào trong dân để dân thực hiện, do Đảng lãnh đạo. Đó là ĐỔI MỚI. Và, điều mong muốn cuối cùng của Người, là tâm nguyện của Người, đó là quan niệm, tư tưởng của Người về chủ nghĩa xã hội, một chủ nghĩa xã hội đậm bản sắc Việt Nam sẽ định hình trong đổi mới: Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

         50 năm qua, trong đó có hơn 30 năm đổi mới, Đảng và nhân dân ta đã ra sức thực hiện Di chúc của Bác, đã giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, nhất là trong thời kỳ đổi mới. Nội dung năm lời thề vĩnh biệt Bác đã được quán triệt sâu sắc trong Đảng, trong dân, ngay sau khi Bác mất, biến đau thương thành hành động, xốc tới chiến trường, giải phóng hoàn toàn miền Nam, Tổ quốc độc lập và thống nhất, Nam Bắc sum họp một nhà, thỏa lòng mong ước của Người.

Đất nước đi vào xây dựng kinh tế, phát triển văn hóa, chăm lo giáo dục - đào tạo con người để thực hiện mong muốn và kỳ vọng của Bác là đất nước ta “to đẹp hơn, đàng hoàng hơn”. Vượt qua muôn vàn gian khó, cả trong tình huống hiểm nghèo, khi đất nước lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng vào những năm 80 của thế kỷ XX, đế quốc bao vây cấm vận, vết thương chiến tranh ác liệt cũ chưa lành lại vấp ngay vào hai cuộc chiến tranh mới ở hai đầu biên giới, lại thêm sự biến chính trị ở Liên Xô và Đông Âu làm tan rã hệ thống xã hội chủ nghĩa… vậy mà Việt Nam đã vượt qua, đã đứng vững đi lên với Thế mới, Lực mới như ngày nay. Diện mạo đất nước ngày càng thêm tươi đẹp, văn minh và hiện đại hơn trước rất nhiều. Trước thử thách hiểm nghèo, trước tình huống nghiệt ngã đặt ra “Tồn tại hay không tồn tại?”, “Đổi mới hay là chết?” Đảng ta nêu cao tư tưởng, đạo đức, phong cách, bản lĩnh Hồ Chí Minh, bình tĩnh và mưu lược đưa đất nước và dân tộc thoát hiểm một cách đáng tự hào. “Dĩ bất biến ứng vạn biến”, phương châm ấy của Bác để lại đã trở thành cẩm nang hành động, Đảng và Dân ta đã tìm đúng câu trả lời bằng quyết sách đổi mới, bằng hành động sáng tạo nhập cuộc với đổi mới rồi chủ động hội nhập quốc tế, khai thông nội lực, phát huy ngoại lực, giải phóng mọi tiềm năng, chọn đúng động lực lợi ích dân chủ hóa - những huyệt nhạy cảm nhất trên cơ thể xã hội để đất nước thêm sức sống, xã hội thêm năng động, phấn khích đi lên. Ý Đảng - Lòng Dân - Phép Nước cùng cộng hưởng tạo nên sức mạnh tổng hợp của phát triển, trên nền tảng của ổn định chính trị - xã hội tích cực nhờ thuận lòng dân, hợp ý dân mà cũng là thuận theo xu hướng của lịch sử. Việt Nam đã ra khỏi trình trạng lạc hậu, kém phát triển, đi vào quỹ đạo của phát triển, trên đường băng cất cánh, được bạn bè, đối tác tin cậy, ngưỡng mộ và hy vọng. Thành công ấy dù còn khiêm tốn nhưng đã minh chứng sinh động cho giá trị và ý nghĩa sâu xa của Di chúc Bác Hồ trong sự nghiệp của Đảng của Dân, trước đây cũng như hiện nay và mai sau.

Vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã có Cương lĩnh 1991 và 2011 (bổ sung, phát triển) và Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã có Hiến pháp 2013 mang dấu ấn quan trọng của dân chủ pháp quyền. Đó là những văn kiện chính trị - pháp lý nổi bật, chỉ đạo toàn Đảng toàn Dân vững bước đi lên trên con đường lớn của lịch sử: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đại hội XII đã ghi một dấu mốc quan trọng thực hiện Di chúc của Người về chỉnh đốn Đảng, đã bổ sung, phát triển lý luận Đảng cầm quyền bằng cách nhấn mạnh đạo đức cách mạng và kiểm soát quyền lực trong nội dung xây dựng Đảng. Điều thiêng liêng Bác dặn về giữ gìn đoàn kết nhất trí trong Đảng đã được toàn Đảng nghiêm túc thực hiện với sự giúp đỡ, ủng hộ của toàn dân. Xây dựng chỉnh đốn Đảng là vấn đề hệ trọng nhất hiện nay. Thời gian qua, nhiều tình huống phức tạp diễn ra, nhiều suy thoái nghiêm trọng đã bộc lộ, đã được phát hiện và Đảng đã chấp nhận những đau đớn để xử lý, rút ra những bài học đắt giá. Đảng nêu cao quyết tâm chính trị, trách nhiệm chính trị để quyết làm cho Đảng thật trong sạch. Có trong sạch thì Đảng mới vững mạnh, mới được lòng dân, yên lòng dân để tiến lên. Thực tế của những biến đổi tích cực đó là câu trả lời trung thực nhất. Sự tăng trưởng niềm tin của dân với Đảng là thước đo quan trọng nhất của niềm hy vọng.

Năm mươi năm Bác đã đi vào cõi vĩnh hằng. Song mỗi chúng ta ai cũng cảm thấy Bác vẫn luôn gần gũi, Người vẫn luôn ở bên cạnh chúng ta. Người động viên, an ủi chúng ta vượt lên mọi khó khăn, thúc giục chúng ta tiến lên phía trước. Người cổ vũ chúng ta lạc quan tin tưởng, giữ vững niềm tin, trọn lòng trung thành với lý tưởng, mục tiêu và kiên định con đường đã lựa chọn. Đó là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, theo đuổi đến cùng và thực hiện tốt nhất hệ giá trị cốt lõi của phát triển: Độc lập – Tự do – Hạnh phúc. Đó là khát vọng cả cuộc đời của Bác. Tiếp tục thực hiện Di chúc của Người trong bối cảnh mới, hoàn cảnh mới và điều kiện mới hiện nay, Đảng ta quyết tâm xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng thật trong sạch để thật vững mạnh, xứng đáng là một Đảng lãnh đạo và cầm quyền, Đảng là một Đảng cách mạng chân chính, là đạo đức, là văn minh như Bác Hồ đã từng nhấn mạnh.

Vào lúc này, khi Đảng ta đang nỗ lực chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp, từ cơ sở tới các địa phương tiến tới sự kiện trọng đại đang đến gần, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, những lời căn dặn của Bác càng trở nên thiết thực và có ý nghĩa thức tỉnh sâu sắc biết bao. Đặc biệt quan trọng là tiếp tục đẩy mạnh xây dựng Đảng về đạo đức, cán bộ đảng viên ra sức thực hành đạo đức cách mạng. Cần, kiệm, liêm, chính. Có như vậy dân mới tin tưởng, yêu mến, giúp đỡ, ủng hộ và bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. Đó là bí quyết của thành công, bởi nền tảng sức mạnh của Đảng, cơ sở xã hội bền vững của chế độ là lòng dân.

..................

(*) GS, TS, Chuyên viên cao cấp; nguyên Ủy viên Hội đồng lý luận TW


Có thể bạn quan tâm