Chỉ trong một thời gian ngắn, những lùm xùm xoay quanh chuyện cúng Dâng sao giải hạn dịp đầu năm của những ngôi chùa nổi tiếng khắp trong Nam ngoài Bắc khiến dư luận bán tín bán nghi về một phong tục mà theo giáo lý nhà phật không hề tồn tại. Cụ thể hơn, Giáo hội Phật giáo Việt Nam còn lên tiếng khẳng định, việc cúng Dâng sao giải hạn không thể hoá giải hết những kiếp nạn cho một cá nhân nào đó. Mà muốn hoá giải kiếp nạn, bản thân mỗi người cần phải tu tâm, làm điều thiện… Chuyện những tưởng chỉ gói gọn trong một nhóm người muốn mượn một nghi thức tự phát để tâm được bình an. Nhưng không phải vậy, sau Dâng sao giải hạn, dư luận xã hội lại thêm một lần bất an khi hàng loạt nhưng video, những đoạn livestream được lan truyền trên mạng xã hội về lễ thỉnh vong, những phát ngôn gây sốc của trụ trì chùa Ba Vàng và những người chấp pháp tại ngôi chùa này.
Không bàn đến nội dung về luật nhân - quả hay những nghi ngờ về một âm mưu xấu nhằm phá hoại danh tiếng của ngôi chùa mà những người liên quan lên tiếng biện minh. Mà chỉ cần nhìn vào tỷ lệ người truy cập mạng tìm hiểu về chùa Ba Vàng, tỷ lệ người chia sẻ những video, đoạn livestream cũng đủ thấy tiềm ẩn những bất ốn.
Bất ổn, đứng về góc độ những nhà quản lý, trước hết cho thấy, sự lỏng lẻo trong khâu quản lý thông tin mạng đã tạo kẽ hở cho những thông tin độc hại, trái với thuần phong mỹ tục được phát tán rộng rãi. Tuy nhiên, những hành vi này lại không được xử lý đến nơi đến chốn khiến người dân chưa thực sự tin tưởng vào công cụ pháp luật. Và đó cũng chính là lý do quan trọng để một bộ phận người dân tìm đến với tôn giáo, tín ngưỡng, xem đó như một nơi trú ngụ của tâm hồn.
Bất ổn thứ hai, từ chính những cá nhân đang tự biến mình trở thành nạn nhân của những trào lưu xấu, thần thánh hoá cả những thứ bình dị nhất. Người ta có thể chen lấn, xô đẩy thậm chí dẫm đạp lên nhau chỉ vì những ấn, những phết… mà theo họ có thể chuyên chở giấc mơ “làm quan”… không có thật, thậm chí cướp cả manh chiếu rách chỉ để đổi lấy phép thắng lợi tinh thần rằng, có manh chiếu ấy là đã có thể nghiễm nhiên sở hữu sự ấm no, hạnh phúc.
Những sự việc mang màu sắc mê tín, giống như căn bệnh nan y đã và đang gặm nhấm niềm tin của một bộ phận không nhỏ người dân. Thậm chí, cách đây chưa lâu, báo giới còn đăng tải danh tính không ít cán bộ, công chức đi lễ chùa với những lễ vật “khủng” được định giá lên tới cả tỷ đồng để “hối lộ” thần thánh. Công bằng mà nói, trong một chừng mực nhất định, những cách ứng xử nói trên đều thuộc về tự do tín ngưỡng. Chỉ có điều, nó đã được đẩy lên tới mức cực đoan. Lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi cho cá nhân, cho nhóm lợi ích.
Quay lại với sự việc đang khiến dư luận xã hội đi từ bất an tại chùa Ba Vàng, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao & Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã chính thức yêu cầu hanh tra Bộ chủ trì, phối hợp với Cục Di sản văn hoá, Cục Văn hoá cơ sở thành lập đoàn công tác làm việc với các cơ quan, đơn vị liên quan của tỉnh Quảng Ninh để xác minh, làm rõ các vấn đề trên, đề xuất giải pháp cụ thể chấn chỉnh vi phạm nếu có. Trước đó, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh cũng đã gửi công văn số 1710 ngày 20/3 tới Ủy ban Nhân dân TP. Uông Bí yêu cầu làm rõ thông tin truyền bá chuyện vong báo oán, chùa Ba Vàng thu mỗi năm hàng trăm tỷ… nếu phát hiện sai phạm sẽ có hình thức xử phạt nghiêm minh, mang tính chất làm gương nhằm từng bước lấy lại niềm tin cho người dân vào những điều tốt đẹp của cuộc sống.
Nguồn Văn nghệ số 13/2019
