Giữa vườn nhà tôi có một con suối chảy qua. Con suối bắt đầu từ khe nước trong chân núi, chảy qua vườn nhà rồi ra sông Lô. Không phải những ngày mưa lớn thì nước chỉ chảy lưng bắp chân, trong vắt. Bố tôi dùng đá kè hai bên bờ suối để khỏi lở vườn. Để dẫn nước suối vào ao, bố đắp một con đập nhỏ. Nước dâng lên ở đấy rồi chảy vào ao lớn, rồi chảy sang ao nhỏ. Tất cả mọi thứ đều liên hoàn, vừa vặn, yên bình, kể cả mùa lũ về.

Tôi thích con suối ấy vô cùng. Nó thực ra bị bỏ quên trong vườn. Vườn trồng đầy cam, quýt, chanh, ổi, chuối… Ai cũng nhớ đến cây, chăm cây, làm cỏ bón phân, chẳng ai nhớ đến nó.

Con suối nhỏ, sâu quá đầu người lớn. Ở một vài đoạn nó phình ra, ăn vào lòng núi. Tôi hay tắm ở con đập. Tắm trộm, chứ mẹ tôi cấm. Mẹ tôi bảo trong nước suối có rất nhiều con tục tặc. Tuyệt đối không được uống, cũng không được tắm. Nó mà chui vào mắt, mũi, tai thì nó sẽ sống ở đó. Hút máu để sống. Tới lúc to như con đỉa trâu thì phải đi bệnh viện để bác sĩ mổ toang hoang gắp ra. Tôi cũng sợ, nhưng vẫn trốn mẹ, tắm suối vào những buổi trưa hè.

Trời nắng, ve kêu điếc cả tai, trời cao xanh biếc trên đầu. Tôi gần như nấp kín dưới những bụi thài lài dài ngoằng lòa xòa hai bên bờ suối. Tôi có thể dầm mình, đập chân bì bõm trong vũng nước mát lạnh, trong vắt dâng lên chỗ cái đập nhỏ.

Tắm suối và câu cá trèo đồi, đấy là hai việc thú vị nhất mà tôi luôn làm một mình. Suối rất nhiều cá. Ở những hốc đá nhỏ, lấp xấp mặt nước, bên dưới những xùm xòa của thài lài và dương xỉ, luôn có một vài con trèo đồi nằm im thin thít. Trèo đồi giống cá quả, giống hệt, nhưng bé hơn. Con to nhất cũng chỉ bằng chuôi dao. Gọi là trèo đồi là bởi vì nếu đặt nó nằm trên mặt đất, chỉ nhoáng cái là nó đã bò đi mất, trốn vào một bụi cỏ nào đó, chờ thời cơ tìm đường quay lại suối. Nó bò theo kiểu lắc lắc quẫy quẫy trên cạn. Chỉ lắc với quẫy thôi mà nó cũng di chuyển được. Trèo đồi có thể sống rất lâu mà chả cần nước.

Câu trèo đồi không khó. Bắt một con cào cào, móc vào đầu lưỡi câu. Thả con cào cào xuống mặt nước, chỉ trên mặt nước mà thôi. Rung rung cái cần câu sao cho trông con cào cào y hệt như đang còn sống và nhảy nhót trên mặt nước. Không có trèo đồi thì thôi, có thì đảm bảo không một con nào không bị lừa. Trèo đồi nhanh lắm. Thoắt cái đã lao ra, đớp lấy con cào cào chết mà